Όντως μυστήριο αποτελεί η πορεία της ζωής ενός ανθρώπου, ο οποίος έχει μέσα του ένθερμη την αγάπη του για τον Θεό και Σωτήρα του κόσμου Ιησού Χριστού. Με αυτές τις σκέψεις ξεκίνησα με τον αγαπητό φίλο, συνεργάτη της Ιεραποστολής και μέλος της Αδελφότητάς μας κ. Νίκο Ασλανίδη, έμπειρο δημοσιογράφο, να ιχνηλατήσουμε στα βήματα του πρωτοπόρου Γέροντα και πνευματοκίνητου ιδρυτή της Αδελφότητάς μας πατέρα Χρυσόστομου Παπασαραντόπουλου.
Ξεκινήσαμε την πορεία μας μαζί του μυστικά, όπως μυστικά του εδόθη η Χάρις και η δύναμη από τον Θεό για το έργο αυτό. Σκοπός μας να καταγράψουμε βήμα-βήμα την επιθυμία αυτού του Αγίου να μεταδώσει στους ιθαγενείς της Αφρικής το μήνυμα χαράς της Ανάστασης του Χριστού.
Πίστευε ακράδαντα πως ήρθε η ώρα που η Ορθοδοξία ως θεία λατρεία και πίστη, έπρεπε να μεταδοθεί στους μαύρους αγγέλους, όπως αποκαλούσε τους ιθαγενείς. Πάμφτωχος ο ίδιος και ταλαιπωρημένος από το προχωρημένο της ηλικίας του και την ασθενική και εύθραυστη υγεία του, έφτασε στην Καμπάλα της Ουγκάντας το 1960 και έστησε την καλύβα του ανάμεσα σε αυτούς που πολύ αγάπησε, στους φίλους του και τα παιδιά του.
Εδώ έκτισε τον πρώτο Ναό του Αγίου Νικολάου, σε έναν όμορφο λόφο που φαίνεται από παντού στην Καμπάλα, την πρωτεύουσα της Ουγκάντας. Η όμορφη αυτή εκκλησία, αν και μικρή, είναι καλοφτιαγμένη και χαριτωμένη, χτισμένη σε σταυροειδές σχήμα, με ψηλό καμπαναριό και παράθυρα τριγύρω. Οι κοιμηθέντες πρωτοπόροι ιθαγενείς και αναζητητές της ορθοδοξίας βρίσκονται τριγύρω από το Ναό, φύλακες της ορθής πίστης και λατρείας. Επίσκοπος Χριστοφόρος Μουκάσα Σπάρτας, πατήρ Οβαδίας Μπασαγιακιτάλο, πατήρ Ειρηναίος Μπαγκίμπι, επίσκοπος Θεόδωρος Νανγκυάμα και άλλοι, πιστοί μέχρι την τελευταία ημέρα της ζωής τους στη μητέρα Eκκλησία.
Την άλλη ημέρα βηματίσαμε προς το χωριό Ντεγιέγιε, όπου έγινε η πρώτη Ορθόδοξη Θεία Λατρεία το 1933, από τον Αρχιμανδρίτη Ιεραπόστολο Νικόδημο Σαρίκα. Προχωρήσαμε 4 ώρες βαθιά στη χώρα, περνώντας ατέλειωτες φυτείες από καλαμπόκι και ζαχαρότευτλο που ξεδιψούν οι ρίζες τους από τις πηγές του Νείλου. Παντού πράσινο, παντού φως του ήλιου, παντού παιδιά, πολλά παιδιά να παίζουν και να πηγαίνουν σχολείο. Παντού ένα χαμόγελο, δυο μάτια καθαρά και μια απορία «τι θέλουν αυτοί οι μουζούκοι (οι λευκοί) στον τόπο μας, με αυτά που κουβαλούν επάνω τους (κάμερες, ορθοστάτες, σύνεργα);»
Άνθρωποι απλοί, καλοσυνάτοι, με ένα πλατύ χαμόγελο. Ανοίγουν τα χέρια να σε αγκαλιάσουν κι εσύ, ο μουζούκος, βλέπεις ίσια, βαθιά μέσα στην καρδιά τους την άδολη ψυχή τους, τον απέραντο κόσμο της αγάπης, τη δημιουργία του Πλάστη, την εικόνα του Θεού.
Αυτό είδε ο Γέροντας και τότε, την ανεξικακία αυτών των ανθρώπων, γι΄ αυτό περπάτησε πολλά χιλιόμετρα μέσα στη ζούγκλα, για την εικόνα του Θεού. Έστειλε χιλιάδες γράμματα ζητώντας βοήθεια. «Έλα, έλα παιδί μου, σου γράφω από την Αφρική, έλα, είμαι εδώ και σε περιμένω μην αργείς».
Σε μια Ευρώπη που πεθαίνει και συρρικνώνεται σκοτώνοντας τα παιδιά της με χιλιάδες εκτρώσεις, εδώ η Αφρική παραμένει ζωντανή και αυξάνουσα. Παιδιά καθημερινά περπατούν στην άκρη του δρόμου, περπατούν αρκετά χιλιόμετρα, για να πάνε στο σχολείο, να αποκτήσουν την γνώση, να μάθουν γράμματα.
Για αυτά τα παιδιά ο πάτερ Χρυσόστομος έστησε σχολεία, που την Κυριακή γίνονταν εκκλησίες, τόπος Θείας Λατρείας και ιεράς μυσταγωγίας.
Ώρες πολλές ταξιδεύαμε σε κακούς, χωμάτινους δρόμους. Θα ήταν αδύνατο να βρούμε τον σωστό δρόμο, αν ο π. Στέφανος δεν έστελνε τον γιο του από το χωριό Nakyaka να μας συναντήσει και να μας οδηγήσει στον Ιερό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Μεγάλος ναός, ευρύχωρος, σκεπασμένος κι αυτός με λαμαρίνες, όπως όλοι οι ναοί εδώ. Η υποδοχή που μας επιφύλαξαν τα παιδιά ήταν φιλική και εγκάρδια, με τραγούδια και τύμπανα σε ρυθμικούς σκοπούς. Χρόνια τώρα τα τύμπανα των ιθαγενών, ο ρυθμός, ο κτύπος των χεριών, οι κινήσεις του σώματος και το τραγούδι είναι τρόπος έκφρασης χαράς, λύπης και ευγνωμοσύνης προς τον Θεό.
Την επόμενη ημέρα προχωρήσαμε χιλιόμετρα παραπάνω από την χθεσινή εξόρμηση και φτάσαμε στο χωριό Nakabale, με την ενορία του Αγίου Παύλου. Το σχολείο δίπλα στην εκκλησία και τα παιδιά άψογα ντυμένα όλα στο ίδιο χρώμα.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Παύλου θέλει συντήρηση μα οι άνθρωποι φτωχοί και ταλαιπωρημένοι, δεν έχουν χρήματα να διορθώσουν και να συντηρήσουν τον Ιερό Ναό. Η καρδιά τους παιδική. Παρ’ όλες τις στερήσεις, μας φίλεψαν μπανάνες, φασόλια και ρύζι. Το θεωρούν τιμή και υποχρέωση να σε φιλοξενήσουν. Έδωσαν στον επίσκοπο, περίσσευμα της αγάπης τους, λίγα φασόλια, λίγες μπανάνες κι έναν πετεινό.
Το απόγευμα κατάκοποι από τα πολλά χιλιόμετρα, επιστρέψαμε στην Τζίτζα με τον ωραίο ναό φτιαγμένο με κόκκινο τούβλο σε μικρό οικόπεδο μέσα στην πόλη. Ο ιερέας σοβαρός με την παπαδιά του, μορφωμένος με ευρωπαϊκή νοοτροπία. Ο επίσκοπος Σίλβεστρος τον εμπιστεύεται για τις ικανότητές του και περιμένει πολλά από αυτόν. Η πόλη είναι καλοφτιαγμένη, με κράσπεδα και όμορφα σπίτια. Το βράδυ φτάσαμε κατάκοποι στον Άγιο Λαυρέντιο, τον μητροπολιτικό Ι. Ναό της πόλης Γκούλου, στην βόρεια Ουγκάντα. Ναός όμορφος, χτισμένος στο πιο ψιλό μέρος της πόλης Γκούλου, φωτεινός, με πολλά παράθυρα και πόρτες, αποτελεί καταφύγιο των ορθοδόξων χριστιανών της περιοχής.
Ξεκινήσαμε και πάλι πολύ πρωί την άλλη μέρα για να πορευθούμε μέσα από ατέλειωτα δάση και πυκνή βλάστηση, για να συναντήσουμε μια φυλή ιθαγενών με διαφορετική γλώσσα, που ούτε ο επίσκοπος δεν την καταλάβαινε. Η επικοινωνία γινόταν με μεταφραστή. Εκεί μας περίμεναν μετά από πολλές ώρες οι ομόδοξοι αδελφοί μας, με κλαδιά στα χέρια, τραγούδι και χορό. Οι άνθρωποι εδώ ζουν σε πρωτόγονη κατάσταση, με το νερό να απέχει από το χωριό περίπου 2 ώρες. Ζούνε εδώ χιλιάδες χρόνια, όπως έζησαν οι πρόγονοί τους, και τρέφονται με καρπούς από τα δέντρα και με υποτυπώδη καλλιέργεια της γης. Τριγύρω, χωμένες μέσα στη ζούγκλα, οι καλύβες τους κι ανάμεσά τους ο μεγάλος ναός του Αγίου Νεκταρίου. Η χάρις του Αγίου έφτασε μέχρι εδώ, να μεσιτεύει υπέρ αυτών. Ναός μεγάλος, με τρεις μόνον εικόνες, κρεμασμένες στο κτιστό τέμπλο του, δανεικές κι αυτές μαζί με τα σκεύη της Αγίας Τράπεζας, που τα έφερε ο επίσκοπος μαζί του. Ξεκίνησε ο Όρθρος, η βάφτιση 70 ατόμων και μετά η Θεία Λειτουργία. Υπομονετικά τα παιδιά κι οι μεγάλοι, με πολλή προσευχή και ευλάβεια, εισήλθαν στην εκκλησία του Χριστού για να βαφτιστούν και να μπουν στην μεγάλη αγκαλιά της Ορθόδοξης πίστης.
Αφού τελείωσε η Θεία Ευχαριστία κοινώνησαν όλοι και τα πρόσωπά τους φωτίστηκαν κι έλαμπαν από χαρά. Κρατούσαν στα χέρια τους χαρτάκι με ονόματα Μαρτύρων και Αγίων της Εκκλησίας μας. Στο τέλος της Θείας Λατρείας μάς βάλανε να φάμε κάτω από τα δέντρα και τα παιδιά περίμεναν υπομονετικά για να φάνε κι αυτά. Όταν τους ρώτησα γιατί δεν τρώνε τα παιδιά, μου είπαν ότι είναι νόμος, πρώτα να τρώνε οι δυνατοί, γιατί αυτοί θα ταΐσουν και τους αδυνάτους. Σεβασμός, λοιπόν, στους άγραφους νόμους της ζούγκλας. Ο αρχηγός της φυλής, με μπαλωμένα τα ρούχα και τα παπούτσια του με σύρμα, μας μίλησε για τις ανάγκες της φυλής, για την έλλειψη του νερού και για το πόσο αναγκαίο είναι μια γεώτρηση σε αυτή την περιοχή. Τα παιδιά περπατούν όλη μέρα, 10 χιλιόμετρα, για να φτάσουν στο κοντινότερο σχολείο και να μάθουν γράμματα. Τον ευχαριστήσαμε κι επιστρέψαμε χωρίς υποσχέσεις πίσω, πολύ αργά το βράδυ.
Στην επιστροφή, ο νους μου έτρεχε πίσω κι άφησα τη σκέψη μου να ξαναβρεθεί πάλι με αυτούς τους ανθρώπους, που η καθημερινή τους ζωή είναι αγκαλιά με το θάνατο, την ταλαιπωρία και τις αρρώστιες. Η θνησιμότητα είναι σε υψηλό ποσοστό, νοσοκομεία και κλινικές δεν υπάρχουν, κι η ζωή κυλά όπως κυλούσε χιλιάδες χρόνια πριν.
Τα μάτια μου έκλεισαν, ο νους μου κουρασμένος, παραδομένος στις σκέψεις που δύσκολα ένωναν τις εικόνες της σημερινής ημέρας. Μόνον τα μάτια έβλεπα, τα μάτια των παιδιών που με ακολουθούσαν. Έσβησα τις λίγες σκέψεις μου στην αγκαλιά του Αγίου Νεκταρίου, του Αγίου της αγάπης και της υπομονής. Άνοιξε καρδιές, φώτισε πρόσωπα, στήριξέ μας σε αυτήν την ιεραποστολική μας προσπάθεια «στα χνάρια ενός Αγίου».
Περπατήσαμε στα ίχνη του αείμνηστου γέροντα και πρωτοπόρου ιεραπόστολου Χρυσόστομου Παπασαραντόπουλου, μυρίσαμε το άρωμα της Αγιότητας. Μας δίδαξε ό,τι κάνουμε για την ιεραποστολή, να το κάνουμε με την ψυχή μας, χωρίς αμφιβολίες, με εμπιστοσύνη στην υπόσχεση του Θεού «και ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος».
Νιώσαμε την αγωνία και τους αγώνες του Αγίου, για ένα καλύτερο αύριο, για μια καλύτερη ζωή, μπολιασμένη με τη δύναμη της Ορθόδοξης πίστης και ζωής στη Μαύρη Ήπειρο. Μας ψιθύρισε ο γέρων Χρυσόστομος πως η αγιότητα δεν θέλει ενδείξεις, μα αποδείξεις ψυχικού μεγαλείου, θυσιαστικής πορείας, ιεραποστολικής δράσεως και απόλυτης εμπιστοσύνης στο «γενηθήτω τὸ θέλημά Σου».
Χαράλαμπος Μεταλλίδης, Πρόεδρος Δ.Σ.
