Κατευθύνσου στο Βορρά και θα φέρεις μέλι στο κεφάλι σου.
Πήγαινε ανατολικά και θα κουβαλήσεις γάλα στα χέρια σου.
Προχώρησε προς τον Νότο και θα εμπλησθείς από την ζάχαρη.
Βάδισε προς τα δυτικά και θα περπατήσεις στηριγμένος σε ζαχαροκάλαμο.
Αυτή είναι μια παραδοσιακή ρήση του λαού του τόπου που υπηρετούμε. Πολύ χαρακτηριστική της όμορφης αυτής γης της Μαδαγασκάρης. Την είχα ακούσει σε μια προσφώνηση προς τον Μητροπολίτη μας και μου έκανε εντύπωση τόσο μεγάλη, που την ζήτησα να μου την πει με ακρίβεια ο ομιλητής μετά τον χαριτωμένο χαιρετισμό που απηύθυνε προς τον Ποιμένα και τον κλήρο και λαό που ήταν συγκεντρωμένοι εκείνη την ημέρα στα πλαίσια μιας εορταστικής εκδήλωσης. Αυτός είναι ο λαός που κληθήκαμε να υπηρετήσουμε. Ένας φτωχότατος μα τόσο πλούσιος λαός…
Βρισκόμαστε στις πιο φτωχές περιοχές του Τουλιάρ, στην περιοχή του Αμπανί. Κοιτάζεις γύρω σου και βλέπεις ατελείωτες εκτάσεις της ερημικής γης. Έξω από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου, τώρα μέσα στην ήσυχη νύχτα ακούω τον υπόκωφο ήχο των αγριεμένων κυμάτων που έρχονται από τη γειτονική Μοζαμβίκη. Η κούρασή μας ατελείωτη. Ο καλός μου φίλος, ιερομόναχος και ιατρός, εξαντλημένος ησυχάζει μέσα στη λασποκαλύβα, που ετοίμασαν οι χωρικοί ενορίτες για την φιλοξενία αυτού του ανθρώπου που τόσο τους βοηθά. Όλη την ημέρα δε σταματά να εξετάζει ανθρώπους.
Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Τις θηλάζουσες μητέρες με τα βρέφη να ψήνονται στον πυρετό από την ελονοσία; Το παλληκάρι με το απόστημα από τον προχωρημένο στρεπτόκοκκο; Τον ετοιμοθάνατο μικρό που βαπτίσαμε εκτάκτως και αναγκαίως ελπίζοντας στο θαύμα; Και γνωρίζεις καλά ότι το θαύμα εδώ είναι γεγονός, καθώς βλέπεις μπροστά σου τους ανθρώπους που χθες είχες διαγράψει, τώρα για μια ακόμη φορά, ζωντανούς σαν αναστημένους νεκρούς με τη Χάρη και το έλεος του Θεού.
Θυμήσου τα μικρά παιδιά στην Εκκλησία πού υμνούν τον Κύριο, παρόλο που η πείνα θερίζει κυριολεκτικά όλη την ύπαρξή τους. Τον νέο που σήμερα με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση μού είπε στην εξομολόγηση ότι ελευθερώθηκε από την αμαρτία που τοσα χρόνια κυριαρχούσε επάνω του. Τον πόνο των αδελφών μου, όταν εκμυστηρεύονται ότι τα αποθέματα τροφίμων έχουν εδώ και καιρό εξαντληθεί για την οικογένεια, μιας πού τα σπαρτά όλα ξεράθηκαν λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας. Τον κόσμο που παρακαλάει για κατήχηση από τα απομακρυσμένα χωριά. Μα ναι, οι δυνάμεις μας είναι τόσο μικρές! Ανήμποροι πραγματικά χωρίς την Θεϊκή Χείρα να υπηρετήσουμε σε αυτόν τον υπερθυσιαστικό ορίζοντα, που κάθε πρωινό ανατέλλει τον καυτό ήλιο της ένδειας για τους κατοίκους της ερημικής αυτής γης και του δίχως όρια και συμβιβασμούς αγώνα για τους ταπεινούς εργάτες αυτής της πολυδιάστατης πραγματικά αλλά και πολυσήμαντης διακονίας που λέγεται Ιεραποστολή.
Έχει πέσει η νύχτα και κάθεσαι τώρα κάτω από τον σκοτεινιασμένο ουρανό. Θαυμάζεις την εξαίσια έναστρη καθαρότητά του, συγχρόνως όμως νιώθεις την αμμώδη σκόνη που φέρνει ο θαλασσινός αέρας, να διεισδύει μέσα στα ρούχα σου και να ποτίζει τα πνευμόνια σου. Λες και θέλει και αυτή η φύση να σου θυμίζει ανά πάσα στιγμή τον αδιάσειστο σύνδεσμο δωρεάς και πόνου και την αξία της χαράς, όταν αυτή πηγάζει από τη λύπη και τις στερήσεις.
Δεν δύναμαι να περιγράψω τα αισθήματα και τις συγκινησιακές εναλλαγές που υφίσταται κανείς σε αυτό τον χώρο. Σε ένα χώρο στον οποίο γνωρίζουμε καλά ότι δε βρεθήκαμε “διά τάς δικαιοσύνας ἡμν – οὐ γάρ ἐποιήσαμέν τι ἀγαθόν ἐπί τῆς γῆς”, αλλά δια το έλεος και την αγάπη του Χριστού.
Εδώ γνωρίζεις καλά, ότι όταν σε αγκαλιάζει από ευγνωμοσύνη ένα μικρό παιδί, αλλάζει μέσα σου όλη η ύπαρξη. Εδώ ξερεις καλά ότι και ο παραμικρός κόπος πιάνει τόπο. Η μικρή σου χρηματική δωρεά μπορεί να σώζει στην κυριολεξία ψυχές. Ο μικρός σου λόγος μπορεί να αλλάξει μια ολόκληρη κοινότητα. Και φυσικά δεν περιμένεις άλλο θαύμα από αυτό που βλέπεις και ζεις. Την πρωτοχριστιανική αυτή απλότητα και μεταστροφή των ανθρώπων που μοιάζουν με νήπια θηλάζοντα το ουράνιο “γάλα” που τους προσφέρει ο Πατέρας μέσα στην απαρηγόρητη βιωτή, που τους έλαχε ως κλήρος και δωρεά συγχρόνως.
Για τελευταία φορά κοιτάζω με δέος την ηλιοκαμένη και πνιγμένη στη σκόνη εκκλησιά μας και παρακαλώ τον Άγιο προστάτη της, τον αϊ-Γιάννη τον Ρώσο που ιδιαιτέρως ευλαβούμαι, να μη με αξιώσει ποτέ βιαίως να χωριστώ από το ποίμνιό του που τόσο αγαπώ ως μέλος και διάκονός του.
Κοίταξε, μονολογώ, κοίταξε για μια ακόμη φορά και κατεύθυνε το βλέμμα σου στον Βορρά. Και θα τρυγήσεις το λιγοστό μέλι του Θείου λόγου που τάισες στα πεινασμένα μελίσσια – τους απλούς αυτούς φτωχούς. Θα το τρυγήσεις εκατονταπλάσιο μέσα στην φτωχή καρδιά σου.
Τώρα κατευθύνσου ανατολικά και θα πιείς από το γάλα που εχθές πρόσφερες στα διψασμένα παιδιά. Γάλα όχι δικό σου· κι όμως την δίψα σου πότιζες και την ταλαίπωρη και πονεμένη σου ύπαρξη.
Τώρα νοιώθω ένα μικρό φίλο μου, λερωμένο και κουρελιασμένο να μου σφίγγει το χέρι με το δικό του λερωμένο μαύρο χεράκι και να μου το κατευθύνει προς τον Νότο, τον πολυπόθητό μου πτωχότατο Νότο, και να μου ψιθυρίζει στο αφτί: «Από εκεί θα χορτάσεις τη γλυκύτητα της “ζάχαρης”. Από εμάς τους φτωχούς και τους εξαθλιωμένους θα χορτάσεις “ζάχαρη” και γλυκύτητα καρδίας και συνειδήσεως».
Και απότομα μου το στρέφει προς τη δύση. Εκεί που ο κόκκινος ήλιος αφήνει τις φλογισμένες ακτίνες του να χρωματίσουν για τελευταία φορά σήμερα το μεγάλο κόκκινο νησί μας. Αλλάζει χρώμα στη φωνή και σαν μεγάλος άνθρωπος με προειδοποιεί:
«Δεν σου υπόσχομαι ράβδους χρυσές και ανάγλυφες. Δεν έχω τίποτα τέτοιο να σου δώσω. Θα σου δώσω καλάμι στα χέρια να κουβαλάς και να σε στηρίζει στις μακρινές σου πορείες μέσα στη σκόνη και στις λάσπες. Όπως το απλό καλάμι που βάσταξε ο Κύριος προ της σταυρικής εκείνης υπέρτατης Θυσίας. Γιατί η ζωή μας εδώ είναι μια ατελείωτη πορεία μέσα στον πόνο και το θάνατο.
Πρόσεξε όμως το καλάμι αυτό είναι αγνό ζαχαροκάλαμο. Στο τέλος λοιπόν της πορείας σου, στη δύση αυτής της ζωής, σκίσε το και φάγε τον γλυκύτατο «χυμώδη βλαστό» που κρύβει μέσα του.
«Βλαστό» που θα σου γλυκαίνει για πάντα στην αιωνιότητα την πικραμένη σου καρδιά.
Αυτός είναι ο λαός που υπηρετείς, καλέ μου πατέρα και φίλε. Δεν αξίζει πραγματικά η θυσία σου αυτή;»
Ιερομόναχος Πολύκαρπος Αγιαννανίτης
