Ο Μεγάλος Κωνσταντίνος, σύμφωνα με το συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου, ήταν γιος του Κωνστάντιου του Χλωρού και της Αγίας Ελένης. Γεννήθηκε το 274 μ.Χ. στην πόλη Ναϊσό (σημερινή Νις της Σερβίας). Ο πατέρας του ήταν συμβασιλέας του Διοκλητιανού, του Μαξιμιανού του Ερκουλίου και του Μαξιμιανού του Βαλερίου.
Ενώ οι τρεις συμβασιλείς κίνησαν μεγάλο διωγμό ενάντια στους Χριστιανούς, ο Κωνστάντιος τούς μεταχειρίστηκε με πραότητα και συμπάθεια. Το πνεύμα και τη θέση του πατέρα του κληρονόμησε και ο Κωνσταντίνος.
Με την βοήθεια του Σταυρού του Χριστού, όπως διακηρύττει και το απολυτίκιο του, «Τοῦ Σταυροῦ σου τόν τύπον ἐν οὐρανῶ θεασάμενος καί ὡς ὁ Παῦλος τήν κλῆσιν, οὐκ ἐξ ἄνθρώπων δεξάμενος», δέχτηκε την κλήση από τον Θεό και νίκησε σε διαδοχικές μάχες τους υπόλοιπους συμβασιλείς, καθιστώντας τον εαυτό του εκλεκτό σκεύος του Θεού και μονοκράτορα της αυτοκρατορίας.
Έχτισε, σύμφωνα με το θείο θέλημα, όπως αναφέρει ο Άγιος Νικόδημος, την «θεοφρούρητον πόλιν», την Κωνσταντινούπολη και δημιούργησε πλήθος ιδρυμάτων για τους φτωχούς και πονεμένους υπηκόους του. Ενδιαφέρθηκε για την ανοικοδόμηση ορθόδοξων ναών και έφερε εις πέρας την αποστολή για την εύρεση του τίμιου Σταυρού που τόσο ευλαβούνταν.
Επιπλέον, προσπάθησε με πνεύμα αγάπης, ειρήνης αλλά και αλήθειας του δόγματος να επιλύσει το πρόβλημα της αιρέσεως του Αρειανισμού συγκαλώντας την Α΄ εν Νικαία Οικουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.) Τέλος, απαρνήθηκε την ειδωλολατρική αρχιερατική του ιδιότητα με το βάπτισμα του λίγο πριν την κοίμηση του. Έτσι συνέβαλε αποφασιστικά ώστε η αυτοκρατορία να οδηγηθεί με σταθερά βήματα προς το Χριστιανισμό, επιτελώντας έργο ισάξιο των αποστόλων για την Εκκλησία και μέγα για την ιστορία.
Πρότυπο Ιεραποστολής
Ο Άγιος Κωνσταντίνος χαρακτηρίστηκε από την Εκκλησία με τον τίτλο του Ισαποστόλου, επειδή ακολούθησε – στα χνάρια των αποστόλων – μια πορεία ιεραποστολική, με στόχο τη διάδοση και την επικράτηση του Ευαγγελίου «πάση τη κτίσει». Ο Κωνσταντίνος υπήρξε πρότυπο ιεραποστόλου, αφού με διάφορους τρόπους ενήργησε ιεραποστολικά.
- Διάταγμα των Μεδιολάνων (313 μ.Χ.). Μια κίνηση που φανερώνει τις πραγματικές χριστιανικές αρχές του. Υπάκουσε στα λόγια του Κυρίου περί ανεξηθρησκείας, «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθείν…» – μένοντας πιστός στο Ευαγγέλιο, αν και κάλλιστα θα μπορούσε να επιβάλει τον Χριστιανισμό στους πολίτες του κράτους. Ιεραποστολή ελεύθερη.
- Υπήρξε πρότυπο ταπείνωσης και αυταπάρνησης, γνώσης του εαυτού και αυτάρκειας, αφού δε συμμερίστηκε την άποψη προηγουμένων αυτοκρατόρων, ότι είναι θεοί. Δεν ζητά τιμή θεού, αλλά αρκείται στο να θεωρείται εκπρόσωπός του Θεού. Ιεραποστολή με πνεύμα ταπείνωσης και αυταπάρνησης.
- Η φιλανθρωπική διακονία του ήταν μεγαλειώδης. Έχτισε νοσοκομεία, σχολεία, ορφανοτροφεία και άλλα πολλά, με σκοπό την ανακούφιση των φτωχών και πενήτων όλης της αυτοκρατορίας. Ιεραποστολή προς όλους.
- Αγωνίστηκε για την επικράτηση της Ορθοδοξίας έναντι της Αρειανικής αιρέσεως με τρόπο ευγενή και ενωτικό. Ιεραποστολή με βάση την Ορθοδοξία και την ενότητα της Εκκλησίας.
Πίσω, όμως, από κάθε μεγάλο άνδρα κρύβεται μια σπουδαία γυναίκα, πίσω από ένα μεγάλο άγιο κρύβεται μια σπουδαία αγία…
Μητέρες,
- γίνετε Εμμέλειες, να προσφέρετε Βασιλείους,
- γίνετε Ανθούσες, να χαρίσετε Χρυσοστόμους,
- γίνετε Νονές, να αναθρέψετε Γρηγορίους,
- γίνετε Μόνικες, να γαλουχήσετε Αυγουστίνους,
- γίνετε Ελένες, να αναστήσετε Κωνσταντίνους.
Χριστός Ανέστη!
