Η Αποστολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη νήσο Βόρνεο της Ινδονησίας

Γράφει ο π. Πρόχορος Μanuk Allo

Το Βόρνεο ή Καλιμαντάν είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο που βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ασία. Πολιτικά, το νησί διαιρείται σε τρεις χώρες, δηλαδή την Ινδονησία, τη Μαλαισία και το Μπρουνέι Νταρουσαλάμ, όπου η Ινδονησία καταλαμβάνει το 73% της συνολικής έκτασης αυτού του νησιού. Το ινδονησιακό τμήμα του Βόρνεο αποτελείται από πέντε επαρχίες, δηλαδή το Δυτικό, το Ανατολικό, το Νότιο, το Κεντρικό και το Βόρειο Βόρνεο. Το όνομα Βόρνεο προέρχεται από το όνομα της αυτοκρατορίας του Μπρουνέι που κάποτε κυβέρνησε αυτό το νησί τον 15ο αιώνα. Αντίθετα, το όνομα Καλιμαντάν προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη « Καλαμάντανα» που σημαίνει «ζεστός καιρός». Το Βόρνεο έχει ένα τεράστιο τροπικό δάσος και έχει ονομαστεί «οι πνεύμονες του κόσμου». Η νέα πρωτεύουσα της Ινδονησίας θα χτιστεί σε αυτό το νησί, γεγονός που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2024.

Μία από τις μεγαλύτερες επαρχίες του Βόρνεο είναι το Δυτικό Βόρνεο. Όπως υποδηλώνει το όνομα, αυτή η επαρχία βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νησιού Βόρνεο. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη επαρχία της Ινδονησίας με έκταση περίπου 147 χιλιάδες τ.χλμ., 13 φορές μεγαλύτερη από την Κεντρική Μακεδονία και ακόμη μεγαλύτερη από την Ελλάδα. Η επαρχία του Δυτικού Βόρνεο είναι πολύ διάσημη για τον φυσικό της πλούτο όπως τα τροπικά δάση, τα μεγάλα ποτάμια και διάφορα είδη χλωρίδας και πανίδας. Επιπλέον, αυτή η επαρχία είναι επίσης γνωστή ως η «επαρχία των χιλίων ποταμών», σύμφωνα με τις γεωγραφικές της συνθήκες που έχουν εκατοντάδες μεγάλους και μικρούς ποταμούς που λειτουργούν και ως κύριες οδούς μεταφοράς για τις περιοχές της ενδοχώρας. Ο μεγαλύτερος ποταμός στην Ινδονησία, ο ποταμός Καπούας έχει μήκος 1.086 χιλιόμετρα και βρίσκεται στο Δυτικό Βόρνεο.

Η επαρχία Δυτικού Βόρνεο διαιρείται σε 12 κοινότητες και πόλεις, με την Ποντιανάκ ως οικονομικό και διοικητικό κέντρο. Η Ποντιανάκ διασχίζεται από την ισημερινή γραμμή, καθιστώντας την μια πόλη που βρίσκεται στο κέντρο του κόσμου. Ως η μεγαλύτερη πόλη στο δυτικό τμήμα του Βορνεο, η Ποντιανάκ είναι ένα αμάλγαμα διαφόρων εθνοτικών ομάδων.

Σύμφωνα με τα αρχεία της Γραμματείας Πληθυσμού το 2020, το Δυτικό Βόρνεο είχε πληθυσμό περίπου 5,4 εκατομμυρίων ανθρώπων. Το 59% (περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι) του πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι, το 22% (1 εκατομμύριο άνθρωποι) είναι Ρωμαιοκαθολικοί, το 11% (περίπου 600.000 άνθρωποι) ακολουθούν διάφορες μορφές Προτεσταντισμού, ενώ το υπόλοιπο 15% είναι Ινδουιστές, Βουδιστές ακόλουθοι του Κομφουκιανισμού και διάφορων άλλων συστημάτων πίστης.

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΟ ΒΟΡΝΕΟ

Είναι γεγονός ότι αυτό το 3ο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο δεν έχει ούτε μία Ορθόδοξη Εκκλησία! Ωστόσο, η παρουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ινδονησία από τη δεκαετία του 1980 μέσω της ιεραποστολής του Οικουμενικού Πατριαρχείου έχει άμεση επίδραση στη μελλοντική παρουσία της και στο νησί αυτό. Με την πάροδο του χρόνου υπήρξαν κάποιοι Ορθόδοξοι που μετακόμισαν στο νησί από την Ιάβα για οικονομικούς και οικογενειακούς λόγους. Επιπλέον, η μεταστροφή κατοίκων της περιοχής που βρήκαν την αληθινή πίστη μέσω του διαδικτύου και των συναντήσεων με Ορθόδοξες ενορίες στο νησί της Ιάβας κατέστησε επείγουσα την ανάγκη για ιεραποστολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε αυτό το γιγάντιο νησί. Η Ορθόδοξη αποστολή στο Βόρνεο ξεκίνησε ουσιαστικά το 2017. Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε από μια ενορία στη Γιογκιακάρτα, τον Άγιο Διονύσιο.

Με την ευλογία του Μητροπολίτη Σιγκαπούρης και Νότιας Ασίας Κωνσταντίνου, οι πιστοί της ενορίας του Αγίου Διονυσίου του εν Ζακύνθω χρηματοδότησαν την ετήσια ποιμαντική επίσκεψη του ιερέα της ενορίας π. Lazarus Bambang Sucanto, για τη φροντίδα των Ορθοδόξων πιστών στο Δυτικό Βόρνεο.

Κάθε φορά ο π. Λάζαρος επισκεπτόταν πρώτα το Ποντιανάκ. Εκεί συναντιόταν με τους Χριστιανούς νέους της πόλεως, ώστε κάποιοι από αυτούς να ενδιαφερθούν να μάθουν για την Ορθοδοξία. Η επικοινωνία αυτή είχε ως αποτέλεσμα τη συγκρότηση της Ορθόδοξης Κοινότητας Αγίου Βασιλείου Αγκούνγκ το 2021, η οποία αποτελείται από Ορθόδοξα μέλη και ορισμένους κατηχουμένους, και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Από τον Ποντιανάκ ο π. Λάζαρος ταξίδευε στις γύρω περιοχές, κυρίως στο Terentang, όπου κατοικεί μια Ορθόδοξη οικογένεια από τη δεκαετία του 2010. Με μοτοσυκλέτα πήγαινε ένα ταξίδι 3 ωρών, για να τελέσει την πολυαναμενόμενη Θεία Λειτουργία στο Τερεντάνγκ.

Μέσω τοπικών επαφών, τουλάχιστον δύο χωριά που βρίσκονται στο εσωτερικό του Βόρνεο έχουν ανοίξει την πόρτα στην Ορθόδοξη ιεραποστολή. Το ένα βρίσκεται στο Δυτικό Βόρνεο και το άλλο στο Κεντρικό. Και τα δύο χωριά βρίσκονται στη μέση πυκνών τροπικών δασών. Οι κάτοικοι είναι εθνοτικές ομάδες Dayak.

Πράγματι, η εξυπηρέτηση των ορθόδοξων κοινοτήτων σε απομακρυσμένες περιοχές του Βόρνεο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ο π. Λάζαρος πρέπει να αντέξει ένα μακρύ και κουραστικό ταξίδι, ειδικά για κάποιον που είναι 60 ετών. Το ταξίδι από τη Γιογκιακάρτα στο Ποντιανάκ πρέπει να γίνει αεροπορικώς. Από εκεί πρέπει να συνεχίσει οδικώς καλύπτοντας περίπου 500 χλμ., με διάρκεια περίπου 18-20 ώρες. Η συνέχιση της ιεραποστολής στο εσωτερικό δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Οι προκλήσεις δεν προέρχονται μόνο από την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και οικονομικής δυνατότητας, αλλά και από άλλα μέρη που δεν είναι φιλικά και θέλουν να επωφεληθούν από την ορθόδοξη ιεραποστολή. Στο Pondok Bayan, ήταν οι Ρωμαιοκαθολικοί που μας εμπόδισαν, ενώ στο Tanjung Batik, ήρθαν οι Κόπτες και είπαν ότι αυτοί είναι οι Ορθόδοξοι! Έτσι, η Κοπτική ιεραποστολή άρπαξε έξυπνα τη γη που δώρισε ένας πιστός στο Tanjung Batik στην Ορθόδοξη Εκκλησία! Όταν ο π. Ο Λάζαρος επισκέφτηκε το χωριό το 2019, είχε ήδη χτιστεί ένα κτίριο και έγινε κοπτικό κέντρο ακόμη και με ηλεκτρικό ρεύμα και εγκαταστάσεις δορυφορικής επικοινωνίας.

Σαν να μην έφταναν αυτά, ο π. Λάζαρος εμφάνισε σύνδρομο Guillain-Barré-Strohl. Αλλά ο Θεός έδειξε το έλεός του! Το σύνδρομο αυτό προκαλεί συνήθως ολική παράλυση για 6 μήνες έως 2 χρόνια, αλλά ο π. Λάζαρος μπόρεσε να περπατήσει ξανά μέσα σε 3,5 μήνες.

Με την ευλογία του Μητροπολίτη Κωνσταντίνου, το ετήσιο ταξίδι της αποστολής επαναλήφθηκε το 2023 μέσω της συνεργασίας της ενορίας του Αγίου Διονυσίου στη Γιογκιακάρτα και της ενορίας του Αγίου Επιφανίου στο Καλιμαλάνγκ της Τζακάρτας. Ο π. Λάζαρος, αν και δεν είχε αναρρώσει πλήρως, επανέλαβε το ταξίδι του στο Δυτικό Βόρνεο μαζί με τον π. Πρόχορο. Αλλά περισσότερα για αυτό θα γράψουμε στο επόμενο τεύχος.

(Συνεχίζεται)

Περισσότερα

60 χρόνια μετά: Εκδήλωση μνήμης Αγίων Ιεραποστόλων