Ανατέλλοντας την ελπίδα

Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής,

Ο Χριστός να είναι μαζί μας!

Με διακεκριμένη τιμή επικοινωνώ με την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, για να εκφράσω τις ειλικρινείς ευχαριστίες μου, διότι η στήριξη που έχετε δώσει στη νέα μας Επισκοπή προβάλλει έμπρακτα το πνεύμα της Ορθοδοξίας και της αδελφοσύνης που υπάρχει μεταξύ μας.

Ο Κύριος συνεχίζει να κάνει θαύματα στη νέα μας επισκοπή. Όχι με την ταχύτητα που θα περίμενε κανείς βέβαια, αλλά έχουμε διανύσει ήδη αρκετή απόσταση. Θα αναφέρω μερικά από τα επιτεύγματά μας. Έχουμε ολοκληρώσει το 90% της κατασκευής των γραφείων μας. Ευτυχώς δε χρειάζεται πλέον να καταβάλλουμε μισθώματα, καθώς έχουμε μετακινηθεί στα νέα μας γραφεία.

Με τις ευλογίες του Πατριάρχη μας, έχουμε ένα μοναστήρι της Αγίας Κλεοπάτρας και σύντομα ολοκληρώνεται η μονή του Αγίου Αντωνίου. Έχουμε ήδη πέντε μοναχές.

Επί τέλους, αποκτήσαμε ένα αυτοκίνητο για να περιοδεύουμε την επισκοπή μας. Έτσι, κάναμε αρκετές βαπτίσεις και εγκαίνια ιερών ναών. Όσον αφορά τις γεωτρήσεις, έχουμε αγοράσει ένα καλό γεωτρύπανο.

Αυτή τη στιγμή, κατασκευάζουμε το Γυμνάσιο του Αγίου Αθανασίου στο Nandi, που έχει περίπου 140 μαθητές. Είναι κτήριο της ενορίας των Αγίων Παύλου και Διονυσίου, της πρώτης Ορθόδοξης Εκκλησίας στην περιοχή Μπουσία. Είχαμε ξεκινήσει ένα πρόγραμμα σίτισης στα σχολεία μας για τα φτωχά παιδιά, αλλά προς το παρόν το έχουμε σταματήσει λόγω έλλειψης κονδυλίων. Δυστυχώς το εκπαιδευτικό μας έργο δεν προχωράει καλά, καθώς έχουμε πάρα πολλά παιδιά και νέους των οποίων η εκπαίδευση έχει σταματήσει λόγω έλλειψης χρημάτων. Επίσης, κάναμε πολλές ιερατικές συνάξεις, στις οποίες τους διδάξαμε για την Ορθοδοξία.

Δυστυχώς, έχουμε πολλά ακόμη προβλήματα και χρειαζόμαστε τις προσευχές σας και οποιαδήποτε άλλη βοήθεια. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, που εξακολουθούν να προσεύχονται στο ύπαιθρο. Οι κοινότητες αυξάνονται! Τώρα έχουμε περίπου 300 ενορίες, εκ των οποίων περίπου οι μισές με μόνιμα κτήρια.

Έπειτα, έχουμε ένα ορφανοτροφείο της Αγίας Ταβιθάς, που είναι το όνειρό μου να το δω να μεγαλώνει, να έχουν τα παιδιά εκεί φαγητό και ρούχα και συνεχή εκπαίδευση. Κάθε παιδί χρειάζεται περίπου ένα ευρώ την ημέρα.

Μια άλλη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε είναι η μισθοδοσία των ιερέων μας. Επιθυμία μου είναι να τους δίνω τουλάχιστον 190 ευρώ, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουμε την πολυτέλεια να τους δώσουμε ούτε 50 ευρώ το μήνα. Έχουμε 110 κληρικούς.

Φέτος, ευελπιστώ, αν θέλει ο Θεός, να ολοκληρωθεί και η κατασκευή των τάξεων στο σχολείο του Αγίου Αθανασίου, έτσι ώστε το επόμενο έτος να προχωρήσουμε στο επόμενο σχολείο. Χρειαζόμαστε τρεις τάξεις, που θα κοστίσουν 1800 ευρώ η καθεμία.

Θέλω επίσης να μοιραστώ μαζί σας, αγαπημένοι μου αδελφοί, τα θαύματα που κάνει η Ορθοδοξία μας στην ήπειρό μας. Στην επισκοπή μας ο λαός συρρέει. Οι άνθρωποι προς μεγάλη μου έκπληξη έχουν αγκαλιάσει το μοναχισμό.

Μέρος αυτών των καλών νέων νομίζω ότι έχει προέλθει από τη δική σας βοήθεια, γι’ αυτό μοιράζομαι μαζί σας κάποιες από τις αγωνίες μας, που ξέρω ότι με τη σοφία, την καθοδήγηση και την προσευχή σας θα ξεπεράσουμε τα επόμενα χρόνια και έτσι το φως της Ορθοδοξίας θα λάμψει σε όλες τις γωνιές του κόσμου και ειδικά στο Kisumu.

Σας ευχαριστώ πολύ, αδελφοί, για τη στήριξη και για όλη την αγάπη σας προς εμάς. Ευχαριστώ όλους τους Έλληνες, που βοηθάτε για τη διάδοση της τιμίας μας πίστεως στην Αφρική και όλοι σάς ευχαριστούμε, γιατί έχετε αλλάξει τη ζωή μας εδώ στην Αφρική, παρ’ όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε και οι ίδιοι στην πατρίδα σας. Σας ευχαριστώ που στέκεστε στο πλευρό μας, όχι μόνο με υλική βοήθεια αλλά και με προσευχή και συντροφικότητα.

Εύχεστε πάντοτε για εμάς και ειδικά για εμένα, τον ανάξιο ποιμένα της Ιεράς Επισκοπής Κισούμου και πάσης δυτικής Κένυας. Είθε οι ευλογίες του Κυρίου μας να είναι μαζί σας.

†Ο Κισούμου Αθανάσιος

Αποστολή άμεσης διάσωσης

Αυτή την ώρα που χαράσσω τις γραμμές αυτές, βρίσκομαι σε μια απομακρυσμένη περιοχή κοντά στα σύνορα της Τανζανίας. Για μέρες τώρα ο Μασάι ιερέας με καλούσε επειγόντως να επισκεφθώ την περιοχή τους, για να διαπιστώσω με τα ίδια μου τα μάτια τη φρικτή κατάσταση που βρίσκονται οι πιστοί μας αλλά και γενικότερα όλος ο πληθυσμός της περιοχής. Και ανθρώπινα σκεπτόμενος, είπα μέσα μου «Είναι δυνατόν να υπάρχουν σήμερα άνθρωποι, στον 21ο αιώνα, που πεινούν και πεθαίνουν από την πείνα γιατί δεν έχουν το απαραίτητο καθημερινό ψωμί για να επιβιώσουν;»

Και φυσικά, χωρίς καμιά καθυστέρηση, με το συνηθισμένο μου επιτελείο, με το μικρό φορτηγό της ιεραποστολής μας, γεμίσαμε με όλων των ειδών τρόφιμα και αναχωρήσαμε για να φθάσουμε μετά από ταξίδι έξι ωρών στον προορισμό μας. Καταλαβαίνει κανείς τη χαρά του ιερέα μας, όταν μας αντίκρισε. Δεν έβρισκε λέξεις για να μας ευχαριστήσει, αφού ήξερε για ποιο λόγο φθάσαμε εκεί. Χωρίς καμιά καθυστέρηση μπήκε στο ημιφορτηγό της ιεραποστολής μας και ακολουθήσαμε τις οδηγίες του. Ήμασταν όλοι πολύ περίεργοι να δούμε τι θα συναντούσαμε. Ύστερα από λίγη ώρα μπήκαμε σε μια περιοχή που ήταν κυριολεκτικά χωμένη μέσα στους πελώριους βράχους, αφού πρωτύτερα διασχίσαμε περιοχές χωμένες μέσα στο χώμα, λόγω της ανομβρίας που συνεχίζεται εδώ και αρκετά χρόνια.

Πραγματικά, το όλο θέαμα θύμιζε βιβλική καταστροφή, αφού δεν υπήρχε ούτε ένα πράσινο φύλλο στα γύρω δέντρα ούτε καμιά άλλη βλάστηση. Φθάσαμε, λοιπόν, και βρεθήκαμε μπροστά στις καλύβες των Μασάι, καμωμένες από ξηρά χόρτα. Βγήκαν οι γυναίκες πρώτα και μετά τα μικρά παιδιά. Το όλο θέαμα ήταν συγκλονιστικό. Οι άνθρωποι πεινούσαν. Αν είναι δυνατόν, στον αιώνα που ζούμε, να υπάρχουν άνθρωποι και ιδιαίτερα παιδάκια, σκελετωμένοι όλοι, που δεν έχουν να τραφούν με λίγη τροφή! Ευτυχώς, όμως, που με την ενημέρωση του ιερέα μας, μπορέσαμε και αγοράσαμε αρκετές προμήθειες τροφίμων. Τους μίλησε ο ιερέας για την επίσκεψή μας αυτή και τους λόγους που τους συναντήσαμε. Η επικεφαλής των κατοίκων μάς υποδέχθηκε με θερμά λόγια και ευχαριστίες για τα φιλάνθρωπα αισθήματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τονίζοντας ιδιαίτερα το χειροπιαστό γεγονός των μικρών παιδιών που βλέπαμε ότι πεινούσαν.

Έτσι, διαπιστώσαμε με τα ίδια μας τα μάτια πόσο υποφέρουν οι άνθρωποι, κυριολεκτικά λιμοκτονούν και στερούνται όλων των αναγκαίων μέσων για να ζήσουν. Είναι αμαρτία στον αιώνα μας, ν’ αφήνουμε τα παιδάκια αυτά να υποφέρουν σε τέτοιο βαθμό κι εμείς να καλοπερνούμε με τις ανέσεις μας και να μην ικανοποιούμαστε και να παραπονιούμαστε κιόλας ότι δεν έχουμε δήθεν αρκετά αγαθά. Εμείς, συγκρινόμενοι, έχουμε πλησμονή υλικών αγαθών και άλλοι δίπλα μας πεθαίνουν από την πείνα.

Αλλά και στην πρωτεύουσα Ναϊρόμπι, υπάρχει πολλή δυστυχία. Επί καθημερινής βάσεως, 350 παιδάκια, ορφανά ή εγκαταλελειμμένα, ζητούν την προστασία μας. Τους δίνουμε πρόγευμα και γεύμα ζεστό, δηλαδή μαγειρεμένο, ανθρώπινο. Το όλο αυτό πρόγραμμα στοιχίζει μόνo € 1.000 την εβδομάδα. Έτσι, με τον τρόπο αυτό ανακουφίζονται όλα αυτά τα παιδάκια, που κάτω από άλλες συνθήκες δε θα μπορούσαν να επιβιώσουν, δε θα είχαν καμία προστασία, καμία φροντίδα από κανέναν. Δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείψουμε το έργο αυτό, το οποίο πραγματικά, από την πείρα μας, σώζει ζωές και δίνει ελπίδα και μήνυμα χαράς και αισιοδοξίας για το μέλλον. Ας βρεθούν, λοιπόν, άνθρωποι που θα το στηρίξουν, για να μπορέσουμε να το συνεχίσουμε.

Ευχαριστούμε την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, που εδώ και δεκαετίες μεταφέρει αυτά τα μηνύματα προς το ευρύ κοινό, για να ενημερώνονται και, αν υπάρχουν δυνατότητες, να βρίσκονται συμπαραστάτες.

†Ο Ναϊρόμπης Μακάριος

Ο νέος, η ειλικρίνεια και η τιμιότητα

Οι πιο πολλοί νέοι, ιδιαίτερα των απομακρυσμένων περιοχών, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τους χώρους όπου γεννήθηκαν και μεγάλωσαν. Με την ελπίδα ότι θα βρουν ένα καλύτερο μέλλον, φθάνουν στις μεγαλουπόλεις. Ένας τέτοιος νέος της σημερινής ιστορίας από μικρός αγαπούσε την Ορθόδοξη Εκκλησία, απ’ όπου διδάχθηκε πολλά: την ειλικρίνεια, την πειθαρχία, τη σεμνότητα και τόσα άλλα. Ευρισκόμενος στη Ναϊρόμπι, ψάχνοντας για μια εργασία που θα τον βοηθούσε στη μελλοντική του πορεία, ενώ περπατούσε και μονολογούσε, είδε ξαφνικά ένα αυτοκίνητο να γυροφέρνει με ανώμαλες στροφές και κινήσεις. Έτρεξε αμέσως από πίσω του και προσπάθησε, παρά τον κίνδυνο που διέτρεχε να τραυματισθεί, με επιδέξιο τρόπο να μπει μπροστά και κατόρθωσε να το σταματήσει. Με μεγάλη του έκπληξη παρατήρησε ότι ο οδηγός είχε χάσει τις αισθήσεις του και το αυτοκίνητο κινούνταν χωρίς έλεγχο. Αμέσως ενεργεί χωρίς καθυστέρηση, για να σώσει τον άγνωστο οδηγό, ως έμπειρος οδηγός ο ίδιος. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι τον βοήθησε η Εκκλησία να πάει σε σχολή οδηγών και ήξερε την τέχνη της οδήγησης.

Με ιδιαίτερη φροντίδα, βλέποντας την κατάσταση του οδηγού, έφθασε στο πλησιέστερο νοσοκομείο, όπου αμέσως κάλεσε τις Πρώτες Βοήθειες να κοιτάξουν τον άτυχο οδηγό. Έτσι κι έγινε. Τον πήραν αμέσως στην εντατική, αφού διαπίστωσαν ότι η κατάσταση της υγείας του ήταν σοβαρή, και σε λίγες ώρες μπόρεσαν να τον επαναφέρουν σε τέτοιο σημείο που να μπορεί κάπως να ομιλεί. Όταν είδε ποιοι τον περιέβαλλαν, ζήτησε να δει εκείνο τον άγνωστο νέο που του έσωσε τη ζωή. Ξαφνιάστηκαν όλοι, γιατί νόμιζαν ότι ήταν ο οδηγός του. Ο ίδιος δεν ήξερε καν το όνομα του ανθρώπου που έσωσε τη ζωή του την τελευταία στιγμή. Πράγματι, σε λίγο τον έφεραν και όλοι έμειναν έκπληκτοι, όταν ο ίδιος ο νέος με τη σειρά του είπε το όνομά του. Όλοι απόρησαν και άρχισαν τα σχόλια, όταν ανακάλυψαν την ιστορία του κυρίου αυτού και του άγνωστου νέου. Τον ρώτησε ο κύριος αν εργάζεται και, όταν του αποκάλυψε ότι έψαχνε για δουλειά, χωρίς καθυστέρηση, του ανακοίνωσε ότι από εκείνη την ώρα ήταν ο μόνιμος και επίσημος οδηγός του. Ο νέος, ταραγμένος από το αποτέλεσμα της συνάντησης αυτής, εξομολογήθηκε ότι τον βοήθησε, όχι για να αμειφθεί, αλλά γιατί αισθάνθηκε ότι έπρεπε να σώσει τη ζωή ενός συνανθρώπου του, που αλλιώς θα έχανε τη ζωή του. Μάλιστα, ο κύριος αυτός τον αγκάλιασε, ευχαριστώντας τον για την αλτρουιστική του πράξη. Έμεινε κοντά του κι όταν ήλθε η γυναίκα του και τα παιδιά του να τον επισκεφθούν, τους ανακοίνωσε, επίσημα πια, πως η οικογένειά τους απέκτησε ένα νέο μέλος.

Μπροστά σ’ αυτή την τόσο αληθινή και συνάμα συγκλονιστική ιστορία, βλέπουμε και αγγίζουμε το μέγεθος της αξίας τέτοιων πράξεων και ανακαλύπτουμε ότι, στο τέλος, δεν πάνε οι κόποι μας χαμένοι. Βλέπουμε ότι τα λόγια μας και οι πράξεις που τα συνοδεύουν, για να πείσουν τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους, αποδίδουν πλούσιους καρπούς.

Αυτός ο νέος βρίσκεται αυτή τη στιγμή μαζί με την οικογένειά του άγνωστου εκείνου που του έσωσε τη ζωή με την πράξη του. Απολαμβάνει τόση ευτυχία, γιατί με την πράξη του αυτή κράτησε υψηλό ηθικό φρόνημα, ήθος, ειλικρίνεια, τιμιότητα, ταπείνωση, αυτά που καθημερινά διδάσκω στους νέους. Χαίρεται, με τους ανθρώπους της φυλής και της οικογένειάς του, εκείνο για το οποίο τόσα χρόνια έψαχνε: μια εργασία, μια απασχόληση για τον επίγειο άρτο. Το βρήκε μάλιστα με έναν τρόπο τόσο θαυματουργικό και –γιατί όχι– με την επέμβαση και το σχέδιο του Θεού!

† Ο Κένυας Μακάριος

Πολλά μπορούμε να κάνουμε

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,

Χριστός Ανέστη!

Όπως χαράσσω τις ταπεινές αυτές σκέψεις, βρίσκομαι ακόμα και ζω, έντονα, μέσα στο πνεύμα της Αναστάσεως του Κυρίου, που πραγματικά αγκαλιάζει όλη την οικουμένη και μεταφέρει αυτό το μήνυμα σε όλες τις φυλές, γλώσσες, κουλτούρες κάθε καταγωγής και προέλευσης. Έτσι όλο το σύμπαν μεταμορφώνεται και λαμβάνει μια νέα μορφή, εκείνη της αποδοχής και της καλλιέργειας της βαθιάς πνευματικής αλλαγής και μεταμορφώσεως προς κάθε ανθρώπινη δημιουργία. Όλα χαίρονται και πανηγυρίζουν μέσα στη φύση και την παρουσία του Αναστημένου Χριστού, που είναι η πηγή της αγάπης, της αποδοχής, της ειρήνης, της συμφιλίωσης, της συγγνώμης και της καταλλαγής.

Επειδή όμως ζω και εργάζομαι μέσα στο χώρο της εξωτερικής ιεραποστολής για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, δεν μπορώ να μείνω ασυγκίνητος και άπρακτος μπροστά στο θέαμα, που αντιμετωπίζω καθημερινά, τη στιγμή που προσπαθώ να φέρω το μήνυμα του ευαγγελίου στις φυλές και να απαλύνω τον πόνο και τις δοκιμασίες των αγίων αυτών ψυχών. Μια πρόσφατη ποιμαντική μου επίσκεψη γύρω από το όρος Κιλιμάντζαρο με προβλημάτισε βαθιά και δημιούργησε μέσα μου πολλά ερωτηματικά και ταυτόχρονα, εκτός του ότι με λύπησε, με έφερε μπροστά σε τεράστιες ευθύνες, όταν αντίκρισα γυμνά παιδάκια, νηστικά και πεινασμένα, διψασμένα, ρακένδυτα.

Και εξηγούμαι: Ο ιερέας μας από τη φυλή Μασάι π. Τίτος, με πήρε σε μια απομακρυσμένη περιοχή, όπου αντίκρισα παιδάκια ορφανά και εγκαταλελειμμένα, που κάλυπταν τα σκελετωμένα τους σωματάκια, χωμένα κυριολεκτικά μέσα στη σκόνη, κάτω από τον καυτερό ήλιο, αφού δεν έβρεχε για πολλούς μήνες. Δεν ήθελα φανερά να εκδηλώσω τα αισθήματά μου, για να μην προσθέσω περισσότερη ένταση και θλίψη. Δεν μπόρεσα να βοηθήσω όσο έπρεπε. Τα λίγα που είχα τα διέθεσα τουλάχιστον, για να φάνε ρύζι τις επόμενες μέρες.

Θα σταματήσω εδώ και θα συνεχίσω με την επίσκεψή μου στο άλλο νηπιαγωγείο του ιερέα της φυλής Κικούγιου, του π. Μάρκου, και το μικρό ορφανοτροφείο του Μασάι ιερέα, του π. Τίτου, που και οι δύο θυσιάζονται αλλά δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα.

Εκείνο το οποίο κάνει η Μητρόπολη για να βοηθήσει τα παιδάκια αυτά για ένα γεύμα και πρόγευμα, δωρεάν μόρφωση και στολή, ακόμα και παπούτσια, είναι να ζητούμε είκοσι ευρώ τον μήνα!

Πρόσφατα, συμμετείχα σ’ ένα διεθνές συνέδριο σε μια από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Όλα ήταν πληρωμένα και για κάθε γεύμα μάς είπαν ότι στοιχίζει είκοσι ευρώ! Σκέφτηκα και προβληματίστηκα βαθιά για τη σύγκριση που έκανα με την κατάστασή μας στην Αφρική, και παραδέχθηκα ότι πολλά μπορούμε να κάνουμε, αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής. Τα αφήνω όλα στην κρίση σας και των υποστηρικτών σας.

Για όλη αυτή την ταλαιπωρία που περνούν τα ορφανά και δυστυχισμένα παιδάκια δε φταίνε ούτε οι γονείς τους ούτε ο Θεός ούτε κανένας άλλος. Είναι όμως μια θλιβερή πραγματικότητα, όπου δεν έχουν δικαίωμα να μιλήσουν ή να φωνάξουν για την αδικία που περνούν, αν και αυτά αποτελούν μέρος του κοινωνικού μας συστήματος. Με πόνο διαπιστώνω ότι αυτά τα παιδιά δεν έχουν τη χαρά να απολαύσουν τη φύση και τις ομορφιές της, να δοκιμάσουν και να νιώσουν την ικανοποίηση που προσφέρει η συμμετοχή τους στην καθημερινή πραγματικότητα και να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες γι’ αυτούς.

Είναι οδυνηρό, κάθε φορά που βρίσκομαι σ’ αυτόν τον πειρασμό με μικρά και ορφανά που με περικυκλώνουν καθημερινά. Όμως έχω την παρηγοριά ότι υπάρχει χώρος, και πολύς μάλιστα, για τον ίδιο το Θεό, που ξεπερνά κάθε φραγμό και όριο, ακριβώς για να ξεκουράσει και να αναπαύσει τις ψυχές των μικρών αυτών παιδιών, αν εμείς συγκινηθούμε και δράσουμε αποτελεσματικά για τη σωτηρία τους.

†Ο Ναϊρόμπι Μακάριος

Δύο νέοι ναοί για την Κένυα

Μὲ τὶς εὐλογίες τῆς Α.Θ.Μ. τοῦ Πάπα καὶ Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας καὶ πάσης Ἀφρικὴς Θεοδώρου τοῦ Β΄, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κένυας κ. Μακάριος, στὸ διάστημα τῶν γιορτινῶν ἡμερῶν τοῦ Δωδεκαημέρου, προχώρησε στὰ ἐγκαίνια δύο νέων ἱερῶν ναῶν σὲ δύο διαφορετικὲς περιοχές.

Πρῶτος εἶναι ὁ ἱερὸς ναὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος καὶ τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου, στὶς 28 Δεκεμβρίου 2016 στὴν πιὸ ἀπομακρυσμένη γωνιὰ τῆς Κένυας, κοντὰ στὰ σύνορα της Σομαλίας, στὸ τέρμα ἀκριβῶς τοῦ Ἰνδικοῦ Ὠκεανοῦ, σὲ μιὰ μικρὴ ἀλλὰ δυναμικὴ ἐνορία στὸ χωριὸ Μπεκετόνι, δίπλα ἀπὸ τὴ νῆσο Λάμου. Ἡ περιοχὴ αὐτὴ πληγωμένη ἀπὸ τὰ τελευταῖα γεγονότα μὲ τοὺς Τζιχαντιστὲς καὶ τοὺς φανατικοὺς Ἰσλαμιστὲς δὲν ἦταν καθόλου προσβάσιμη. Γι’ αὐτὸ τὸ ταξίδι καὶ ἡ ἐπίσκεψη μὲ τὰ ἐγκαίνια ἀναβαλλόταν συχνὰ καὶ ἐπὶ μακρόν. Ἀλλὰ αὐτὴ τὴ φορὰ, παρ’ ὅλο ποὺ ὅλη ἡ περιοχὴ εἶναι αὐστηρὰ περικυκλωμένη ἀπὸ δυνάμεις ἀσφαλείας, ἔγιναν οἱ σχετικὲς προετοιμασίες καὶ τελικὰ πραγματοποιήθηκε ἡ ἐπίσκεψη κάτω ἀπὸ δρακόντεια μέτρα ἀσφαλείας.

Ἀπὸ τὴν Πατριαρχικὴ Σχολὴ «Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος ὁ Γ΄» μέχρι τὸν τελικὸ προορισμὸ χρειάστηκαν δύο μέρες διαδρομῆς, μὲ ἐνδιάμεση διανυκτέρευση στὸ Μαλίντι. Ὁ καθένας αἰσθάνεται πολὺ μικρὸς καὶ ἀδύναμος, ὅταν μπαίνει πρῶτα ὁ ἀνθρώπινος παράγοντας καὶ περιφρονεῖται ἡ μεγάλη προστασία καὶ ἐπιστασία τοῦ ἴδιου του Θεοῦ, ὁ ὁποῖος, μαζὶ μὲ τοὺς Ἁγίους καὶ Φίλους Του, κατευθύνει τὴ ζωὴ καὶ τὴ δράση μας, ἰδιαίτερα σ’ αὐτὲς τὶς πολὺ εἰδικὲς περιπτώσεις. Ἀκριβῶς ἐδῶ ἔρχονται στὴ σκέψη οἱ ζωντανοὶ λόγοι καὶ γιὰ τὴ δική μας τὴν περίπτωση τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, «ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῆ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός». Ἔτσι ὅλα τα παράξενα καὶ ἐπιπόλαια σὲ μᾶς τῆς λίγης πίστης, συναντῶνται μ’ ἕνα θαυμάσιο τρόπο μέ τήν ἁγιότητα καί μακαριότητα τῶν Ἁγίων μας. Ἔτσι ἐπιβάλλεται πιὰ νὰ καταλάβουμε πόσο σημαντικὴ εἶναι ἡ πράξη αὐτὴ τῶν ἐγκαινίων στὸ ἀπόμερο αὐτὸ σημεῖο τῆς ὑφηλίου, ἀφοῦ μὲ τὴν τοποθέτηση τῶν ἱερῶν λειψάνων ἁγιάζεται καὶ μεταμορφώνεται ὅλη ἡ ὁρατὴ καὶ ἀόρατη φύση τοῦ Δημιουργοῦ μας Θεοῦ. Καὶ ὁπωσδήποτε τίποτε δὲ μᾶς ἐμπόδισε. Καμιὰ δύναμη εἰδωλολατρική στήν πυκνοκατοικημένη, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπὸ μουσουλμανικὸ πληθυσμὸ, περιοχὴ δὲν μπόρεσε νὰ συντρίψει τὸ ὑπὸ τοῦ ἰδίου τοῦ Θεοῦ σχέδιο. Ἁπλὰ ὅλο το χωριὸ μπορεῖ νὰ διαλαλεῖ διαχρονικὰ τὸ τοῦ Ἀποστόλου πάλιν Παύλου «κατηλλάγημεν τῷ Θεῶ διὰ τοῦ θανάτου αὐτοῦ» (Ρωμ. 5:10).

Καὶ ὁ δεύτερος ναὸς βρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὴν περίφημη πόλη τοῦ Νακούρου μὲ τὴν ξακουστὴ λίμνη τῶν χιλιάδων φλαμίγκος καὶ τῶν ἄγριων ζώων στὴν παρακείμενη ζούγκλα. Στὴν περιοχὴ αὐτὴ ἤδη ὑπάρχουν ἐγκαινιασμένοι ναοί, ὅπως ἐκεῖνος τῆς Ἀναστάσεως, τῶν Ἁγίων Ραφαήλ, Νικολάου καὶ Εἰρήνης, τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου κ.ἅ. Σύντομα θὰ ἐγκαινιασθοῦν ἀκόμα δύο ναοί: τῶν Ἁγίων Γεωργίου καὶ Παρασκευῆς.

Ὁ ἐγκαινιασθείς Ναὸς τῆς Ἁγίας Σοφίας θὰ ἐξυπηρετήσει τὶς ἀνάγκες τῶν κατοίκων τῆς περιοχῆς ποὺ ἀνήκουν στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, οἱ ὁποῖοι χρησιμοποιοῦσαν ἕναν πρόχειρο ναὸ ἕως πρόσφατα. Ὁ Σεβασμιώτατος, ἐπισκεπτόμενος γιὰ ἀρκετὰ χρόνια το χωριὸ αὐτό, σκέφτηκε, ἀκριβῶς λόγω τῆς σπουδαιότητας ποὺ ἀποκτοῦσε μὲ δημιουργία ἰδιαίτερα νέων ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων καὶ πολλῶν βιομηχανικῶν ἐπιχειρήσεων, νά καταθέσει τὸν θεμέλιο λίθο καὶ σιγὰ σιγά, μὲ τὸν ζῆλο καὶ τὸν ἐνθουσιασμὸ τοῦ ἱερέα καὶ τῶν ἐνοριτῶν, ἄρχισε τὸ κτίσιμο. Ὕστερα ἀπὸ ὑπεράνθρωπες προσπάθειες ἀποπερατώθηκε μόλις πρόσφατα.

Ὁ ὀρθόδοξος αὐτὸς ναὸς εἶναι τόσο ἐντυπωσιακὸς καὶ βρίσκεται ἀκριβῶς δίπλα στὸν δρόμο. Προκαλεῖ τὸν θαυμασμὸ τῶν περαστικῶν, οἱ ὁποῖοι σταματοῦν νὰ τὸν περιεργαστοῦν καὶ μετά, μπαίνοντας μέσα, ἐντυπωσιάζονται ἀκόμα περισσότερο μὲ τὶς ὄμορφες βυζαντινὲς εἰκόνες ποὺ κοσμοῦν τὸ εἰκονοστάσι καὶ τοὺς γύρω τοίχους τοῦ ναοῦ.

Ἀκόμα, λοιπόν, δύο νέους ἱεροὺς ναοὺς ἀπέκτησε ἡ Κένυα γιὰ νὰ διαλαλοῦν διαχρονικά το χαροποιὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καὶ ὅλο καὶ περισσότερες ψυχὲς θὰ βρίσκουν ἀνάπαυση ψυχικὴ καὶ θὰ ὁδηγοῦνται, στὸ τέλος, στὴ σωτηρία τους. Ἃς εἶναι εὐλογημένο καὶ δεδοξασμένο τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου ποὺ καὶ αὐτὴ τὴ φορὰ μᾶς δέχθηκε καὶ μᾶς ἔδωσε ἕνα μήνυμα ἐλπίδας καὶ αἰσιοδοξίας. Ἀμήν!

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως

Ένας γάμος στην Κένυα

Κάθομαι ἀπόψε στήν τραπεζαρία τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς. Στήν ἴδια καρέκλα, τριάντα πέντε χρόνια. Πόσες ἀναμνήσεις! Πόσες μνῆμες! Πόσοι κόποι! Μέτρησα πόσοι παρόντες ἱεροσπουδαστές εἶναι παιδιά τῶν μαθητῶν μου. Θυμήθηκα τούς πατέρες τους, ὅταν κι αὐτοί στήν ἴδια ἡλικία καθόντουσαν στίς ἴδιες καρέκλες. Ἡ περίπτωση ἑνός ἀπό αὐτούς εἶχε γιά μένα ἰδιαίτερη σημασία. Θυμήθηκα τή γέννησή του, τή βάπτισή του καί στή συνέχεια τή φοίτησή του στό Δημοτικό καί στό Γυμνάσιο. Ὁ πατέρας του ἔκανε ἀπό τότε ὄνειρα. Ἐκπλήρωνε τήν ἀποστολή του στό ἀκέραιο. Μέ παρακαλοῦσε, πάντα, ὅτι θά ἤθελε ὁ πρῶτος του γιός νά ἔρθει νά φοιτήσει στήν Πατριαρχική Σχολή. Δέν εἶχα καμιά ἀμφιβολία, ἀφοῦ τόν γνώριζα ἀπό βρέφος. Ὅταν ἦλθε ἡ ὥρα ν’ ἀνοίξει ἡ Σχολή γιά τό ἀκαδημαϊκό ἔτος, θέλησε ὁ ἴδιος νά τόν φέρει. Ὅταν μοῦ τό εἶπε, τοῦ ἀνέφερα ὅτι δέ συνηθίζεται κάτι τέτοιο, γιατί οἱ νέοι εἶναι ὥριμοι καί σοβαροί καί μποροῦν ἀπό μόνοι τους νά ταξιδέψουν. Ἐπέμενε ὅμως καί δέν ἔφερα καμιά ἔνσταση.

Ἦλθε, λοιπόν, μέ τό γιό του. Τόν πῆρε, πρῶτα, στό παρεκκλήσιο τῆς Σχολῆς καί τοῦ ὑπέδειξε ὅτι δέν πρέπει νά χάνει καμιά ἀπό τίς ἀκολουθίες. Τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι ἄν εἶναι φίλος τῶν ἀκολουθιῶν, ἄν δηλαδή τίς ἀγαπήσει καί συμμετάσχει σ’ αὐτές, θά βγεῖ πολύ κερδισμένος πνευματικά, γιατί αὐτές εἶναι ἡ τροφή ἡ αὐθεντική μέσα στή ζωή τῆς Σχολῆς. Τό ἴδιο ἔκανε, δείχνοντάς του τήν τραπεζαρία τῆς Σχολῆς, τίς αἴθουσες διδασκαλίας, τούς θαλάμους, ἀκόμα καί τά μπάνια. Γενικά τόν πῆρε παντοῦ. Θυμήθηκε κι αὐτός τήν ἐποχή τή δική του. Ὡραῖο τό περιβάλλον τῆς Σχολῆς, ὅπως ἔζησε καί ὁ ἴδιος, ὅμως πιό σημαντική ἦταν ἡ ζωή μέσα ἀπό τή λειτουργική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν ὑπακοή καί τόν σεβασμό πρός τούς καθηγητές. Μηνύματα πού βοήθησαν τόν ἴδιο, καί τώρα ἄνετα μπορεῖ νά ἐξασκήσει τά καθήκοντα τοῦ ἱερέα καί τοῦ πνευματικοῦ.

Συνήθως, οἱ ἄνθρωποι ἔρχονται νά μέ ἐπισκεφθοῦν γιά διάφορους λόγους. Ἀνάμεσα σ’ αὐτούς εἶναι καί ἐκεῖνοι πού ἐπιθυμοῦν νά τελέσουν ἐκκλησιαστικό γάμο. Ἕνας νέος, λοιπόν, ἀπό μία ἐκ τῶν ἐνοριῶν κοντά στή Ναϊρόμπη μ’ ἐπισκέφθηκε καί ἤθελε νά τελέσω τό γάμο του. Ὅπως συνήθως συμβαίνει, τό σημείωσα στό ἡμερολόγιό μου καί εἶπα ὅτι, ἄν εἶμαι ἐδῶ, θά κανονίσω ὁπωσδήποτε νά πάω. Δέν μοῦ ζήτησε τίποτε ἄλλο, ἤθελε μόνο τήν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας.

Πέρασαν μόνο λίγες ἑβδομάδες καί ἔφθασε ἡ μέρα πού θά τελοῦνταν ὁ γάμος. Πῆγα, λοιπόν, στήν ἐκκλησία καί, ἐκεῖ, βλέπω ξανά τόν νέο αὐτό νά χύνει ποταμούς ἀπό δάκρυα, νά σκουπίζει μέ τό μαντήλι τά μάτια του. Τόν πλησίασα καί τόν ρώτησα γιατί κλαίει. Μοῦ ἐξήγησε ὅτι ἦταν πολύ συγκινημένος καί δυσκολεύεται νά τό πιστέψει. Ἄς σημειωθεῖ ἐδῶ, ὅτι, σύμφωνα μέ τήν παράδοση τῆς φυλῆς του, οἱ ἄνδρες δέν πρέπει νά κλαῖνε ποτέ, ἀκόμα καί σέ κηδεῖες. Τόν εὐλόγησα καί μετά μπῆκα μέσα στό ἱερό νά περιμένω. Ὁ ἱερέας, ἦλθε καί ἔδωσε μερικές ἐπεξηγήσεις. Ἤθελε, πάντα, ὁ νέος αὐτός νά τελέσει ἐκκλησιαστικό γάμο, ἀλλά ἦταν φτωχός καί δέν εἶχε τά ἀπαιτούμενα χρήματα, γιά νά πληρώσει στούς γονεῖς τῆς νύφης νά τοῦ τήν δώσουν, δηλ. κάτι ἀντίστοιχο μέ τή δική μας τήν προίκα. Ὁ ἱερέας μοῦ ἐξήγησε ὅτι ἀπό μικρός ὑπηρετοῦσε μέσα στό ἱερό καί αἰσθανόταν ντροπή ἀλλά καί εὐθύνη ἀπέναντι στό Θεό νά ζεῖ μέ τή γυναίκα του, παραδοσιακά, σάν ζευγάρι. Εἶχε στήν τσέπη του μόνο δύο εὐρώ, ἀλλά οἱ γονεῖς ζητοῦσαν χίλια. Μεγάλο ποσό. Ὅταν τό πληροφορήθηκαν οἱ ἐνορίτες, ἔτρεξαν ὅλοι καί συνέβαλαν, ὥστε νά συγκεντρωθεῖ τό ἀπαιτούμενο ποσό, γιά νά μπορέσει ὁ νέος αὐτός νά τελέσει ἐκκλησιαστικό γάμο.

Ἡ ἁπλότητά του καί ἡ ἀγάπη του πρός τό Θεό τόν ἀξίωσε μέσα ἀπ’ ὅλες αὐτές τίς ὑφιστάμενες δυσκολίες νά τελέσει ἐκκλησιαστικό γάμο καί νά ζήσει πιά ἐκκλησιαστικά τό μεγάλο μυστήριο τοῦ γάμου. Ἡ σύζυγός του, μία νεαρή κοπέλα, πού ἦταν πολύ σεμνά ντυμένη, παρακολουθοῦσε μέ ἰδιαίτερη προσοχή τίς εὐχές καί ὅλη τήν ἀκολουθία στήν τοπική διάλεκτο τῆς φυλῆς καί στά Σουαχίλι. Τελείωσε τό μυστήριο. Ἦλθε ἡ ὥρα νά κηρύξω. Γνωρίζοντας ὅτι ἡ πλειονότητα τῶν ἀνθρώπων πού προσῆλθαν, γιά νά παραστοῦν στό μυστήριο, ἀνῆκαν σέ ἄλλες ὁμολογίες, μίλησα γιά τή σπουδαιότητα τῶν μυστηρίων μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί τόνισα ἰδιαίτερα τήν ἀξία τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου καί ἐκείνου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Στούς δύο ὑπέδειξα ὅτι ἔπρεπε νά ἀρχίσουν τώρα τή νέα τους ζωή ἐν Κυρίω καί τή συχνή συμμετοχή τους στά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, δωρίζοντάς τους μία εἰκόνα τῆς Παναγίας καί  προτρέποντάς τους νά προσεύχονται μαζί, μπροστά στήν εἰκόνα, πρωί καί βράδυ. Φάνηκε ὅτι τό χάρηκαν ἰδιαίτερα καί τό εὐχαριστήθηκαν όλοι τους.

† Ο Ναϊρόμπι Μακάριος

Η Ορθοδοξία ανανεώνει τον άνθρωπο

Για πολλά χρόνια οι άνθρωποι περίμεναν να έλθει ο Χριστός. Εκείνος που θα έφερνε την αγάπη και την ειρήνη, το πραγματικό χαμόγελο και τη δικαιοσύνη, την ισότητα και την ηρεμία, πράγματα τόσο πολύτιμα, για να αισθανθεί κανείς την αληθινή σημασία της ζωής.

Κι όμως πέρασαν από τότε δύο χιλιάδες χρόνια κι ακόμα υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μέσα στη φτώχεια και τη στέρηση. Δεν έχουν καν ακούσει για το μήνυμα αυτό της αγάπης και της δικαιοσύνης. Ακόμα Τον περιμένουν· ακόμα δεν Τον γνώρισαν, δεν Τον είδαν.

Αυτή η πονεμένη γη της Αφρικής στερήθηκε αυτό το μεγάλο δώρο του Θεού, έχασε το Φως, δεν είδε τον Ήλιο της δικαιοσύνης. Κι όμως, ξαφνικά, Αυτός ήλθε και έλαμψε. Να, πόσο μπόρεσαν και κατάλαβαν αυτό το μεγάλο μυστήριο της Ανάστασης:

Κτίζουν και εγκαινιάζουν ναούς στο όνομα του αληθινού Θεού – Εκείνου που τους αγκαλιάζει και τους συνοδεύει στη ζωή τους, και αισθάνονται να είναι παιδιά δικά Του· τους δείχνει το δρόμο και πορεύονται μαζί Του. Αυτό είναι το μυστήριο του Ευαγγελίου. Ζουν και κινούνται μέσα στο βάθος και το πλάτος της θείας επέμβασης και αγάπης.

Σχολεία για να μορφώνονται οι νέοι να μαθαίνουν γράμματα και να γίνονται χρήσιμοι πολίτες· αυτό είναι ένα από τα κυριότερα μελήματα της Ορθόδοξης Ιεραποστολής του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας σε όλη την Αφρικανική ήπειρο.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κένυας αγωνίζεται ακόμη να λιγοστέψει τον πόνο και τις ασθένειες, παρέχοντας ιατρική περίθαλψη δωρεάν σε όλους τους ανθρώπους.

Στην αγωνία τους και τις πάμπολλες στερήσεις και ελλείψεις τους έρχεται, ξανά, η Εκκλησία να προσφέρει τη συμβολή της, για να τους ανακουφίσει από τον πόνο και την αδικία που τους κατακυριεύουν. Χτυπά η καμπάνα και καλεί τους πιστούς στη Βασιλεία των ουρανών· χορεύουν και ευχαριστούν το Θεό, παίζουν και δοξολογούν με την απλοϊκή καρδιά τους, χωρίς περιστροφές και ανταλλάγματα.

Η Ιερά Μητρόπολη Κένυας συνεργάζεται για πολλά χρόνια με διάφορους φιλανθρωπικούς οργανισμούς· πάνω σε μόνιμη βάση γίνονται ετήσιες επισκέψεις, περιοδεύουν με γιατρούς όλων των ειδικοτήτων και άλλους εθελοντές και θεραπεύουν τις τυχόν πληγές των ανθρώπων.

Τα νοσοκομεία, οι κλινικές, τα σχολεία, οι εκκλησίες αποτελούν μερικά από τα δείγματα της αγάπης και οι αρχές αναγνωρίζουν, εκτιμούν και ευχαριστούν.

Έκδηλη είναι η ικανοποίηση των ανθρώπων. Ανοίγουν πόρτες και παράθυρα… Γεύονται οι άνθρωποι χαρές και ευλογίες που τους προσφέρει η παρουσία της Ορθοδοξίας. Μπήκε στα σπίτια τους η αγάπη του Θεού αισθάνθηκαν ότι είναι παιδιά του Θεού, εκλεκτά, όμοια δημιουργήματα, πλάσματα ισότιμα… Δεν πειράζει που ζουν μέσα σε καλύβες, δεν έχει σημασία που στερούνται πολλών υλικών αγαθών.

Οι επισκέψεις αυτές στηρίζουν το λαό. Ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές προσφέρεται αυτή η ελπίδα ότι δεν τους ξεχάσαμε. Η Εκκλησία είναι δίπλα τους, έχει αυτή τη μεγάλη αποστολή της πνευματικής και κοινωνικής φροντίδας και μέριμνας. Στο πλευρό μας στέκεται συμπαραστάτης από το 1963 η Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής.

Έτσι, μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα οι συνθήκες ζωής καλυτέρευσαν. Προσφέρεται μέσα από την κίνηση και δράση της Ορθοδοξίας αυτή η ελπίδα, το χαμόγελο. Η παράδοση της Ορθοδοξίας μαζί με τις τοπικές συνήθειες σχηματίζει ένα θαυμάσιο μωσαϊκό, πλούσιο σε περιεχόμενο. Οι άνθρωποι συνεχίζουν τις παραδόσεις τους, τις καθημερινές τους συνήθειες μέσα σε μια νέα, τώρα, προοπτική. Είναι εκείνη της νέας ζωής. Αυτή είναι η αληθινή πορεία της Ορθοδοξίας. Η Ορθοδοξία αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, δέχεται τις παραδοσιακές τους συνήθειες. Αυτή είναι, λοιπόν, η υπερδύναμη που μπορεί να σώσει την ανθρωπότητα και να σώσει την ανθρώπινη αναζήτηση. Έχει να προσφέρει φως, μπόλικο φως, αληθινό, έτσι ώστε να μπορεί να μεταμορφώσει και να αναπλάσει το ανθρώπινο γένος.

Ανανεώνει, σήμερα, η Ορθοδοξία τις δυνάμεις της και δίδει τις πραγματικές διαστάσεις της αποστολής της, το οικουμενικό και πανανθρώπινο μήνυμά της, για να αγκαλιάσει όλους τους ανθρώπους κάθε φυλής, κάθε καταγωγής και κάθε γλώσσας.

† Ο Κένυας Μακάριος

Η γεύση του ξυδιού

Ὅσο ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου στερεῖται τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, τόσο ὁ Θεός ἐνισχύει αὐτήν καί τήν προετοιμάζει γιά μιά ἀνάταση πνευματική καί ζωή μακαριότητας, εἰρήνης καί ἀθωότητας. Ἀκόμα, βλέπει κανείς, ὅτι ὁ ἀγώνας τῆς ψυχῆς αὐτῆς εἶναι μιά πνευματική ἄσκηση κι ἄς φαίνεται κουρασμένη, ταλαιπωρημένη καί δυστυχισμένη. Στό τέλος, μπαίνει σ’ ἐκείνη τήν εὐφορία τῆς ἀκατονόμαστης πληθωρικῆς ταπείνωσης καί χαράς ἀνεκλαλήτου. Ἀξίζει νά τονίσουμε ὅτι τό φαγητό, ἡ πολλή τροφή, συνήθως μᾶς κάνει δούλους τοῦ σώματός μας –γιατί πιστεύουμε ὅτι, ὅσο πιό πολλά κιλά βάζουμε, τόσο πιό ἀσφαλεῖς καί ὑγιεῖς θά αἰσθανόμαστε. Ἀλλά ἀλίμονο! Τό ἀντίθετο συμβαίνει. Θά ὑποφέρουμε ἀπό τό πάχος, τό ὁποῖο, τελικά, μᾶς κάνει δυσκίνητους, ἄρρωστους καί δυστυχισμένους. Ἁλλά δυστυχῶς εἴμαστε δοῦλοι τῶν παθών μας ἐκ πεποιθήσεως καί πείσματος, θεωρώντας πώς ὅ,τι σχετίζεται μέ τό ὑλικό τμῆμα τῆς ὕπαρξής μας εἶναι τό σημαντικότερο, τό πιό ἀπαραίτητο. Ὅμως, δέν εἶναι αὐτή ἡ πραγματικότητα. Στερούμαστε τῆς μοναδικῆς καί ἀναντικατάστατης πνευματικῆς τροφῆς πού βγαίνει μέσα ἀπό τή συμμετοχή μας στά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, μέσω τῶν ὁποίων ἁγιαζόμαστε καί ἀναγεννιόμαστε. Μόνο αὐτή τή στιγμή θά ἀναβλέψουμε καί θά δοῦμε φῶς πού πηγάζει ἀπό τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό.

Ζοῦμε, καθημερινά, ἐδῶ στό χῶρο τῆς Ἱεραποστολῆς μας, ἀληθινές μέρες καί αὐθεντικὲς στιγμές ἀπό τήν πρώτη χριστιανική ὥρα. Κηρύττουμε τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ μας, ἰδιαίτερα στίς ταπεινές καί ἀθῶες ψυχές τῶν μικρῶν παιδιῶν. Μέσα ἀπό τήν παιδεία, τή μόρφωση, ὅπου συναντῶνται ἀκαδημαϊκή γνώση καί θρησκεία, διδάσκεται ἡ Ὀρθόδοξη πίστη.

Στό σχολεῖο μας, πού στεγάζεται στήν αὐλή τῆς Μητρόπολης, μαζεύονται καθημερινά 450 παιδάκια ἀπό φτωχές οἰκογένειες. Ἴσως τά πιό πολλά νά μήν ἔχουν γονεῖς, ἤ ἀκόμη νά ζοῦν μόνο μέ ἕνα γονιό, κυρίως τή μητέρα τους. Φτωχά πλασματάκια! Θά νόμιζε κανείς καί θά τό ἔλεγε χωρίς δεύτερη σκέψη: δυστυχισμένα. Ὅμως, ἡ δυστυχία τούς αὐτή κρύβει κάτι πολύτιμο, κρύβει ἕνα θησαυρό. Βιώνουμε μαζί τους, καθημερινά, τόν πόνο τους καί προσπαθοῦμε νά τούς βοηθήσουμε ὅσο μποροῦμε νά τόν ἁπαλύνουμε. Ἀνάμεσά τούς ξεχωρίζουν ἀρκετοί γιά τή σοβαρότητα, τήν ἐπιμέλεια καί τήν ἀφοσίωσή τους στό Χριστό καί τήν Ὀρθοδοξία. Ἡ ἡλικία αὐτή εἶναι τό καλύτερο καί ἀσφαλέστερο σημεῖο ἀναφοράς.

Ὁ Παῦλος εἶναι ἕνας ἀπό αὐτούς. Εἶναι χαρισματικός. Εἶναι φτωχότατος. Ἂν τόν δεῖτε, θά νομίζετε ὅτι εἶναι διά Χριστόν σαλός, γιατί εἶναι ντυμένος μέ κουρέλια καί ἀκατάστατος στήν ἐμφάνισή του. Ζεῖ μέ τή μητέρα του, ἡ ὁποία, γιά νά τόν μεγαλώσει, ἔχει στήσει ἕνα μικρό λαχανοπωλείο στήν ἄκρη τοῦ δρόμου, ἀκριβῶς στήν εἴσοδο τῆς Πατριαρχικῆς μας Σχολῆς. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἐξασφαλίζει ἐλάχιστα χρήματα, φυσικά, γιά τήν ἐπιβίωσή τους. Ἐμεῖς προσφέρουμε δωρεάν σχολεῖο, πρωινό καί μεσημεριανό. Ὁ μικρός αὐτός, ἐκτός τῶν ἄλλων προσόντων, εἶναι πρῶτος στήν τάξη. Δέν ἀπουσιάζει ποτέ ἀπό τίς καθημερινές ἱερές ἀκολουθίες, πού τελοῦνται πρωί καί βράδυ στό ναό τῆς Ἁγίας Σοφίας. Ἔχει μιά θαυμάσια λεπτή φωνή –εἶναι μόνο ἕντεκα χρονῶν. Εἶναι συνήθως στή χορωδία τῶν ἱεροσπουδαστῶν καί ὅλοι μένουν ἔκθαμβοι, γιατί γνωρίζει ἄριστα τούς ἤχους. Εἶναι πανευτυχής, γιατί φαίνεται να γνωρίζει καλύτερα ἀπό ἐμᾶς τό μυστικό τῆς πραγματικῆς εὐτυχίας.

Μιά μέρα, μετά τόν ἑσπερινό, μέ ἀκολούθησε στό γραφεῖο μου. Ἀπανωτές οἱ ἐρωτήσεις πού εἶχαν σχέση μέ τόν Χριστό, τούς Ἀποστόλους καί, γενικότερα, τήν Ὀρθοδοξία. Ἐκεῖ, λοιπόν, πού συζητούσαμε, τόν πρόσεξα ὅτι προβληματιζόταν μέ τίς ἀπαντήσεις μου. Μοῦ ἐξήγησε μέ σοβαρότητα, ὅτι προγραμματίζει στή ζωή του νά γίνει ἱερέας καί σπουδαῖος θεολόγος, γι’ αὐτό θέλει νά προετοιμαστεῖ. Ἡ συζήτησή μας συνεχίστηκε καί ὁ νεαρός ἔδειχνε ἱκανοποιημένος. Τόν προσκάλεσα στήν κουζίνα, γιά νά τοῦ προσφέρω κάτι να φάει, γιατί κατάλαβα ὅτι πεινοῦσε. Πάνω στό τραπέζι, ὑπῆρχαν δύο μπουκαλάκια. Τό ἕνα περιεῖχε λάδι καί τό ἄλλο ξίδι. Ρώτησε, λοιπόν:

—Τι εἶναι ἐκεῖνο στό μπουκάλι;
—Εἶναι ξύδι, τό ὁποῖο χρησιμοποιοῦμε, γιά νά γίνεται τό φαγητό πιό νόστιμο.
—Δέν ἔχω ξαναδεῖ στή ζωή μου.
—Ἐμεῖς τό χρησιμοποιοῦμε συχνά καί γιά θεραπευτικούς λόγους, ἀναμειγνύοντάς τό μέ χῶμα.

Προβληματισμένος, τότε, εἶπε:

—Δηλαδή, ἄν κατάλαβα καλά, αὐτό εἶναι τό ξύδι πού ἔδωσαν στόν Χριστό, ὅταν ἦταν στό Σταυρό;
—Ἀκριβῶς αὐτό.
—Μπορῶ νά τό δοκιμάσω;
—Καί φυσικά.

Τότε γέμισα ἕνα κουταλάκι μέ ξίδι καί τό δοκίμασε. Ἡ ἀντίδρασή του ἦταν ὁλοφάνερη. Δέν τοῦ ἄρεσε ἡ γεύση. Καί σχολίασε τό ἑξῆς:

Σκέφτηκα ὅτι θά ἦταν καλό νά γνωρίζω πῶς αἰσθάνθηκε ὁ Χριστός ὅταν τοῦ τό ἔδωσαν. Ἤθελα κι ἐγώ νά δῶ πόσο δυσκολεύτηκε ὁ Κύριος ἐκείνη τήν τρομερή στιγμή, ὅταν ἦταν στό Σταυρό. Τώρα, κατάλαβα πόσο πόνεσε καί ὑπέφερε.

Ὁ Κένυας Μακάριος

Έκκληση από την Κένυα: Σώστε τα παιδιά

Καθημερινά ζούμε το μεγάλο δράμα των μικρών παιδιών. Στις δικές μας τις κοινωνίες ορισμένα πράγματα είναι δεδομένα. Το παιδί το δικό μας μεγαλώνει μέσα στο περιβάλλον του και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες πρέπει να του προσφερθεί η απαραίτητη τροφή, από το πρωί μέχρι που θα έλθει η ώρα να κοιμηθεί. Φυσιολογικά πράγματα! Δεν μπορεί να ζήσει, αν δεν του δοθεί η τροφή αυτή. Εδώ, όμως, στην Αφρική, τα πράγματα διαφέρουν. Τα παιδιά ξυπνούν το πρωί και πηγαίνουν το βράδυ να κοιμηθούν νηστικά, κανείς δεν τους εγγυάται ότι θα έχουν την απαιτούμενη τροφή. Είναι μια κατάσταση συνηθισμένη και έτσι γεννιούνται και μεγαλώνουν μέσα σ’ αυτό το κλίμα, είτε το θέλουν είτε όχι.

Η Ιερά Μητρόπολη Κένυας, ανάμεσα στα διάφορα προγράμματά της, εφάρμοσε ένα ειδικό πρόγραμμα επισιτισμού των παιδιών και όχι μόνο: ανέλαβε μια σταυροφορία διάσωσης των μικρών παιδιών, όχι μόνο για καθημερινό φαγητό, δηλ. πρωινό και γεύμα, αλλά και ευκαιρίες μόρφωσης των μικρών με την καταβολή €20 το μήνα. Η προσπάθεια αυτή βρήκε ανταπόκριση και σήμερα το πρόγραμμα αυτό έχει επεκταθεί σε όλη την επικράτεια της χώρας. Οι Έλληνες – παρ’ όλο που και οι ίδιοι αντιμετωπίζουν μια οικονομική κρίση – έκαναν τις πιο δυνατές προσπάθειες και στάθηκαν δίπλα μας, για να σώσουμε όσες περισσότερες ψυχές γίνεται και να ανακουφίσουμε τα παιδιά μας, που ζουν κάτω από δύσκολες και ακατανόητες για μας συνθήκες. Δεν υπάρχουν συνθήκες κατάλληλες για τα παιδιά. Γι’ αυτό με το πρόγραμμα αυτό, η Ιερά Μητρόπολη Κένυας προσπάθησε να δώσει ένα μήνυμα ελπίδας και βεβαιότητας ότι θα έχουν το δικαίωμα να ζήσουν και να μορφωθούν.

Κάθε χρόνο, διοργανώνονται πέρα από τα καθημερινά γεύματα και έκτακτα σε διάφορες ευκαιρίες. Έτσι, φέτος, τα Χριστούγεννα, μαζεύτηκαν στην αυλή της Μητρόπολης, εκτός από τα παιδιά του νηπιαγωγείου και του δημοτικού, και τα παιδιά της φτωχογειτονιάς μας, για ένα πλούσιο χριστουγεννιάτικο φαγητό και όχι μόνο. Προσφέρθηκαν αναψυκτικά και το κάθε παιδάκι πήρε και ένα μικρό χριστουγεννιάτικο δώρο και γραφική ύλη, τετράδια, μολύβια κ.τ.λ.

Μια μητέρα με δύο ανήλικα παιδάκια πλησίασε τον Επίσκοπο και του εξομολογήθηκε ότι το φαγητό που τους προσφέρθηκε τη μέρα των Χριστουγέννων ήταν το μοναδικό που είχαν τη δυνατότητα να φάνε. Διαφορετικά, ανήμερα των Χριστουγέννων, θα έμεναν νηστικά.

Οι προσπάθειες και τα προγράμματα της Ιεράς Μητροπόλεως Κένυας θα συνεχισθούν κάτω από τις σημερινές δύσκολες οικονομικές κρίσεις. Δεν πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να υποφέρουν και να δυστυχούν. Πρέπει με κάθε τρόπο να καταβάλουμε προσπάθειες να βεβαιωθούμε ότι τα παιδιά δε θα κοιμούνται νηστικά.

Όσοι επιθυμούν να προσφέρουν το ελάχιστο, μπορούν να το κάνουν μέσω της Αδελφότητας με την ένδειξη «Κένυα». Έτσι με τον τρόπο αυτό θα μπορέσουμε να στηρίξουμε, να ενθαρρύνουμε και να δώσουμε ελπίδα στα απροστάτευτα αυτά παιδάκια, που ζουν κάτω από αντίξοες συνθήκες και περιμένουν χέρι βοήθειας, για να συνεχίσουν κι αυτά τον ωραίο τους προορισμό πάνω στον πλανήτη μας.

Ο Κένυας Μακάριος

Πατριαρχική επίσκεψη στην κοιτίδα της υποσαχάριας Ορθοδοξίας

Τα ξημερώματα της 12ης Οκτωβρίου, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Αλεξανδρείας έφθασε στο διεθνές αεροδρόμιο της Κένυας. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο Πατριάρχης είχε πολύωρη συνεργασία με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κένυας κ. Μακάριο, πάνω στην πορεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας στη χώρα.

Τη Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2014, ο Μακαριώτατος, συνοδευόμενος από τον οικείο Ιεράρχη, επισκέφθηκε τη δεύτερη μεγαλύτερη παραγκούπολη στον κόσμο, μετά τη Βραζιλία, την πολύ γνωστή Κιμπίρα. Ο Μακαριώτατος ξεναγήθηκε στους χώρους όπου η Μητρόπολη διατηρεί Νηπιαγωγείο και Δημοτικό, κλινική και τον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου. Οι μαθήτριες και οι μαθητές επεφύλαξαν, μαζί με τον ιερέα και τους διδασκάλους, θερμότατη υποδοχή, με χορούς και τραγούδια.

Ο Μακαριώτατος, κατασυγκινημένος, ευχαρίστησε για την υποδοχή και στη συνέχεια διένειμε σε όλα τα παιδιά γλυκίσματα και εικονίτσες. Στη συνέχεια, επισκέφθηκε, ακριβώς πίσω από την παραγκούπολη, το μόλις αποπερατωθέν ορφανοτροφείο, όπου ξεναγήθηκε στους χώρους του υπερσύγχρονου κτηριακού συγκροτήματος. Ακολούθως, επισκέφθηκε τρία άλλα δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία στις περιοχές Καουαγκουάρε, Ριρόνι και Κερέιτα. Σε όλα τα σχολεία ο Μακαριώτατος ευχαρίστησε και διένειμε δώρα στα παιδιά.

Την Τρίτη 14 Οκτωβρίου ο Μακαριώτατος επισκέφθηκε τον ιερό ναό του Αγίου Τίτου στο χωριό Μουκούι με το παρακείμενο Ορθόδοξο Γυμνάσιο και νηπιαγωγείο, καθώς και τις ενορίες Αγίου Παντελεήμονος Κέρουα, Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, όπου υπάρχει Γυμνάσιο αγοριών της ίδιας ενορίας και Μεταμορφώσεως Καμάγκου, όπου η ενορία διατηρεί μικτό γυμνάσιο και ιατρικό κέντρο. Επιστρέφοντας, αργά το απόγευμα, ο Μακαριώτατος επισκέφθηκε τον ιερό ναό των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης στο Δογόττο, όπου τέλεσε τρισάγιο στον τάφο του αείμνηστου Επισκόπου Νιτρίας Γεωργίου Γκαδούνα, πρώτου Αφρικανού Επισκόπου Κένυας. Επισκέφθηκε, επίσης, το παρακείμενο ιατρείο της ενορίας.

Το βράδυ, παρακάθισε σε επίσημο δείπνο, που παρέθεσε προς τιμήν του ο Ρώσσος πρέσβης στην πρεσβευτική κατοικία. Σ’ αυτό παρακάθισαν, επίσης, οι πρέσβεις των χωρών Ελλάδας και Αιγύπτου. Την επομένη, παρέθεσε επίσημο δείπνο προς τιμήν του Μακαριωτάτου ο Αιγύπτιος Πρέσβης, όπου παρέστησαν όλοι οι πρέσβεις των Μουσουλμανικών κρατών.

Στις 16 Οκτωβρίου ο Μακαριώτατος επισκέφθηκε την Ορθόδοξη Πατριαρχική Σχολή «Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος ο Γ΄». Στην αρχή, οι ιεροσπουδαστές της Πατριαρχικής Σχολής έψαλλαν μελωδικότατα τη δοξολογία και τη φήμη του Πατριάρχη στα ελληνικά.

Ο Μακαριώτατος εξέφρασε τη μεγάλη του χαρά που για, πρώτη φορά, βρίσκεται στην έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς στην Πατριαρχική Σχολή. Απευθυνόμενος προς τους ιεροσπουδαστές, τους παρότρυνε να επωφεληθούν κατά τη διάρκεια της φοιτήσεώς τους εδώ, για να μπορέσουν, επιστρέφοντας στις χώρες τους, να υπηρετήσουν, με τις γνώσεις που θα αποκτήσουν, το ήθος και το μεγαλείο της Ορθοδοξίας. Στη φετινή πρώτη τάξη φοιτούν είκοσι ιεροσπουδαστές από χώρες της Αφρικής εκτός από την Κένυα, Μπουρούντι, Ρουάντα, Ουγκάντα, Μαλάουι, τους οποίους ο Μακαριώτατος χειροθέτησε αναγνώστες. Στο τέλος, ο Σεβασμιώτατος κ. Μακάριος πρόσφερε δώρο μια εικόνα της Παναγίας με την επιγραφή στα Σουαχίλι «Η μητέρα των ορφανών», περιστοιχιζόμενη από μικρά Αφρικανόπουλα.

Μετά από ολιγόλεπτο διάλειμμα, ο Μακαριώτατος παρέστη μέσα στον ναό του Αγίου Μακαρίου σε κληρικολαϊκή σύναξη εκπροσώπων της Εκκλησίας και των γύρω ενοριών. Στους παρευρισκόμενους μίλησαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Καμερούν Γρηγόριος και Γουινέας Γεώργιος και ο Μακαριώτατος απάντησε στις ερωτήσεις των κληρικών και λαϊκών.

Η 18η Οκτωβρίου 2014 ήταν μια ιστορική και ξεχωριστή μέρα για την Ιερά Μητρόπολη Κένυας. Στις 11 το πρωί άρχισε η τελετή αποφοίτησης των φοιτητών και φοιτητριών του Ορθόδοξου Κολλεγίου της Αφρικής. Η παρουσία του Προκαθημένου της Αλεξανδρινής Εκκλησίας έδωσε ιδιαίτερη τιμή και αίγλη στο όλο πρόγραμμα, αφού, πρώτη φορά, παρίστατο ο Πνευματικός Ηγέτης της Αφρικανικής Ορθοδοξίας Θεόδωρος ο Β΄. Το πρόγραμμα της όλης τελετής περιλάμβανε ομιλίες, προσευχές, εκτέλεση τραγουδιών από διάφορες χορωδίες, της Πατριαρχικής Σχολής και του Διδασκαλικού Κολλεγίου, ταλαντούχων Ορθοδόξων τραγουδιστών, όπως και παιδιών του Δημοτικού.

Ο Μακαριώτατος συγχάρηκε με όλη τη δύναμη της ψυχής του τον Σεβασμιώτατο, που όλα αυτά τα χρόνια αγωνίζεται και προσπαθεί να στηρίξει και να προαγάγει το έργο της εκπαίδευσης στην Κένυα. Χαίρεται, γιατί, για μια ακόμη φορά, διαπιστώνει την πρόοδο σ’ όλους τους τομείς και υποσχέθηκε ότι θα συνεχίσει, όπως πάντα, να συμπαρίσταται στις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ανάπτυξη της Εκκλησίας, σ’ αυτή την ευλογημένη χώρα της Κένυας. Απευθυνόμενος σ ‘ αυτούς που τελείωσαν το Κολλέγιο, ευχήθηκε κάθε καλό στη νέα τους πορεία και επιδαψίλευσε τις πατριαρχικές του ευλογίες. Στο τέλος, ο Μακαριώτατος με τους άλλους επισήμους επέδωσαν τα πτυχία στους αποφοίτους.

Ο κ. Θεόδωρος δεν παρέλειψε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στους χώρους της Μητροπόλεως Κένυας να τελέσει τρισάγιο στους τάφους των αειμνήστων Αρχιμανδρίτη Ιωάννη Έκο, Φιλλανδού ιεραπόστολου, που για τρεις δεκαετίες εργάστηκε παραδειγματικά στην Κένυα πρώτα σαν εκπαιδευτικός και μετά σαν κληρικός, της αείμνηστης «μάμας» Σταυρίτσας Ζαχαρίου, που κι αυτή εργάστηκε ακούραστα, μέχρι την κοίμησή της, του αείμνηστου πρωτοπόρου Αφρικανού ιερέως π. Ελευθερίου Ντούαρου.

Το πρωί της 19ης Οκτωβρίου η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος ο Β΄ λειτούργησε στον Καθεδρικό ναό των Αγίων Αναργύρων στην πρωτεύουσα της Κένυας, Ναϊρόμπι. Μαζί του είχε συλλειτουργούς τους Σεβασμιώτατο Κένυας κ. Μακάριο, τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Μπουρούντι και Ρουάντας κ. Ιννοκέντιο και πλειάδα Αφρικανών ιερέων. Κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας χειροτόνησε σε διάκονο τον δευτεροετή ιεροσπουδαστή της Πατριαρχικής Σχολής Ιωάννη Καρακάσια, που προέρχεται από τη φυλή των Λούγια. Στο τέλος της θείας λειτουργίας, εξέφρασε τη χαρά του για την ευκαιρία που του δόθηκε να ξεκινήσει τη δεύτερη δεκαετία της Πατριαρχίας του από τη Μητρόπολη Κένυας. Είπε χαρακτηριστικά: Εδώ είναι στο κέντρο της ιεραποστολής μας στην Αφρική.

Τις πρωινές ώρες της 22ας Οκτωβρίου η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρος ο Β΄ περατώσας επιτυχώς την ποιμαντική του επίσκεψη στην Κένυα, αναχώρησε, επιστρέφων στην έδρα του Πατριαρχείου στην Αλεξάνδρεια. Πλημμυρισμένος με αισθήματα αγάπης και ευγνωμοσύνης, ο Μακαριώτατος ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο κ. Μακάριο για την επιτυχή και ευλογημένη επίσκεψή του στην Κένυα. Ο δε Σεβασμιώτατος εξέφρασε την απεριόριστη ευγνωμοσύνη του, του κλήρου και του λαού για την τόσο πλούσια επίσκεψη, με πνευματική στήριξη στο πολυσχιδές έργο που επιτελείται στην Κένυα.

Δεν ήταν μια συνηθισμένη τυπική ποιμαντική επίσκεψη του Πατριάρχου Αλεξανδρείας. Ήταν μια ανεπανάληπτη βαθιά και σε πλούσια πνευματικά μηνύματα επίσκεψη, που συνόψιζε την όλη πολιτεία και τον χαρακτήρα του Πνευματικού Ηγέτη της Μαύρης Ηπείρου. Οι Αφρικανοί τον περίμεναν και ήθελαν να τον δουν από κοντά να του φιλήσουν το χέρι, να μην τον βλέπουν μόνο στις φωτογραφίες και στα ημερολόγια του τοίχου που εκδίδει κάθε χρόνο η Μητρόπολη. Η επίσκεψή του σε ανώτατες σχολές, κλινικές, σχολεία και Ιερούς Ναούς ήταν μια πανδαισία, ένα αποκαλυπτικό μωσαϊκό, διακοσμημένο με τις αρετές του Προκαθημένου της αγάπης, της ταπείνωσης, της αποδοχής των πάντων όπως είναι, της καλής και αφελούς καρδίας του, το χαμόγελο της καλοσύνης και της αθωότητας του, το λαμπερό του πρόσωπο, οι κινήσεις του, ακόμα και το βάδισμά του, τα έδειχναν όλα και αποκάλυπταν το μεγαλείο της ψυχικής του δύναμης και αντοχής…

Μα το πιο συγκλονιστικό ήταν η επίσκεψη, για πρώτη φορά, Προκαθήμενου στην παραγκούπολη της Κιμπίρας, εκεί που οι άνθρωποι και, ιδιαίτερα, τα μικρά παιδιά ζουν περιφρονημένα και εγκαταλειμμένα. Έμεινε μαζί τους, αφουγκράστηκε, μοιράστηκε τον πόνο, τις αγωνίες, τις θλίψεις και τις περιπέτειές τους, σφίγγοντας το χέρι του με το δικό τους, θέλοντας να τους μηνύσει ότι υπάρχει ελπίδα. Ένας Πατέρας με απέραντη την καλοσύνη της μοιρασιάς μαζί τους, περπάτησε και γεύθηκε τον καθημερινό Γολγοθά τους, αγκάλιασε τα σκελετωμένα χεράκια τους και τους υποσχέθηκε ότι θα τους έχει πάντα μέσα του, στα κατάβαθα της καρδιάς του και θα συνεχίζει να συμπορεύεται μαζί τους.

Ο Κένυας Μακάριος